Verslag: debat Zwolse gemeenteraad over Regionale Energie Strategie (RES 1.0)
Zwolle – Maandagavond 21 juni debatteerde de gemeenteraad van Zwolle over de Regionale Energie Strategie 1.0 die zij binnenkort moet vaststellen. Niet alle partijen wilden een voorschot nemen op de besluitvorming hierover, sommige partijen zegden wel al toe hiermee in te stemmen.
De Regionale Energie Strategie is een document waarin Nederland moet beschrijven hoe dertig regio’s bijdragen aan de landelijke doelstelling om in 2030 zeventig procent van alle elektriciteit duurzaam op te wekken. Zwolle maakt onderdeel uit van de regio West-Overijssel, en heeft haar eigen RES. In december 2019 nam de gemeenteraad een besluit over de startnota voor de RES West-Overijssel. Vervolgens is in de eerste helft van 2020 de concept-RES opgesteld, waarbij de deelnemende Gemeenteraden, Provinciale Staten en Algemene Besturen van de Waterschappen hun wensen en bedenkingen konden meegeven voor de uitwerking van de RES 1.0.
Twee fases
Het besluitvormingsproces over de RES 1.0 gebeurt in twee fasen. De eerste fase betrof het Hoofdlijnenakkoord waarover een debatronde heeft plaatsgevonden op 12 april. De raad heeft vervolgens op 19 april het Hoofdlijnenakkoord goedgekeurd. Nu is de raad aan zet voor de tweede fase van besluitvorming, namelijk de vaststelling van de definitieve RES 1.0.
Het college vraagt de raad in te stemmen met de belangrijkste doelen en samenwerkingsafspraken en kennis nemen van de bouwstenen Elektriciteit, Netwerk, Ruimte, Structuur Warmte en Lokaal Eigendom en de participatiekaart.
Meningen
De SP toonde zich vooral teleurgesteld in de communicatie en participatie naar en van burgers. Zinnen in het 200 pagina’s grote rapport zijn niet duidelijk genoeg, en het rapport is te omvangrijk. Burgers hebben geen inzicht in wat er gebeurt en wanneer zij van zich moeten of kunnen laten horen. Wethouder Schuttenbeld had hierop niet veel antwoord, omdat zij er al alles aan doet om de plannen te communiceren naar inwoners.
D66 is blij met de aandacht voor voornamelijk ‘Zon op het Dak’ in Zwolle, en wil voorkomen dat grote landelijke organisaties zich voordoen als lokale ondernemer om het gewenste ‘lokaal eigenaarschap’ op te slokken. Ze is trots op de bijdrage van de regio, en wil niet afwachten maar handelen. De wethouder is het hier mee eens.
Natuur
Groen Links ziet kansen voor waterstof en bedenkt dat 2030, de doeldatum, al snel dichterbij komt. Veel energieopwekprocessen duren 7 tot 10 jaar om te ontwikkelen. Ook vraag Groen Links specifiek om aandacht voor de natuur bij het aanleggen van wind- en zonne-energieparken. De wethouder ziet grote mogelijkheden voor aquathermie (energie uit water) voor Zwolle.
De ChristenUnie memoreert de wereldprestatie die is geleverd op de Bomhofsplas en het enthousiasme van een burgerinitiatief bij Tolhuislanden voor windenergie. Ze is blij met de grote rol van burgerinitiatieven. Zon op het dak heeft volgens haar meer draagvlak dan windmolens. De energie transitie is volgens haar niet enkel een technische opgave, maar ook juist een sociale.
Swollwacht wil zich nog niet vastleggen op goedkeuring van dit document waarin wordt gemikt op 60% wind- en 40% zonne-energie. Swollwacht
Windmolens
Swollwacht trekt fel van leer tegen de windmolens, omdat in een aantal gemeenten in West-Overijssel veel plannen voor windmolens zijn teruggedraaid wegens verzet van de inwoners. Daarom wil zij zich ook nog niet vastleggen op goedkeuring van dit document waarin wordt gemikt op 60% wind- en 40% zonne-energie. Deze cijfers zijn overigens opgesteld voor de regio, en niet zozeer voor de stad Zwolle zelf, aldus wethouder Monique Schuttenbeld.
Kernenergie en zonne-energie
De VVD werpt zich als vanouds op voor de betaalbaarheid en haalbaarheid van deze energie transitie. Volgens de wethouder gaat het daarbij vooral over particulieren. Bij grootschalige opwek is dit namelijk niet aan de orde. Ook ziet de VVD ruimtelijke kwaliteit als heel belangrijk. Daarom is zij eerder voor kernenergie en zonne-energie dan voor windmolens. De onderzoeken over kernenergie richten zich echter niet op de stad Zwolle. De PvdA vindt kernenergie een te duur en achterhaald concept uit de jaren ’50.
Lusten en lasten
Volgens het CDA is windenergie erg efficiënt en een goede aanvulling op zonne-energie, maar is bang, zoals zij zegt, dat mensen het door de strot geduwd krijgen. Lokaal eigenaarschap kan dan helpen om de lusten en de lasten beter te verdelen. Daar is de wethouder het van harte mee eens.
De PvdA zegt dat deze RES 1.0 een eerste stap is op weg naar klimaatneutraliteit in 2050, volgens het klimaatakkoord. Ze ziet echter wel dat deze doelen al achterhaald zijn inmiddels. Was er eerst sprake van een energiereductie van 40% in 2030, nu is dat al 55%. De inspanningen zouden dus fors omhoog moeten. Wethouder Schuttenbeld zegt dit niet toe, omdat zij gebonden is aan het coalitieakkoord, en al genoeg moeite heeft om dat voor elkaar te krijgen.
Het blijkt dat energie-opslag volgens de wethouder enorm belangrijk is, en dat dit ook een showstopper zou kunnen zijn voor de gehele energie-transitie. Deze kan alleen plaatsvinden wanneer de gemeente erin slaagt de energie op te slaan. Momenteel werkt zij hieraan met de energie-coöperaties.