Verslag: Themadebat gemeenteraad klimaat en energie
Zwolle – Maandagavond 5 juni debatteerde de gemeenteraad van Zwolle over het thema Klimaat en Energie.
Er was één inspreker, de heer Johannes van Stenis. Hij sprak in namens Groene Aa en Aalanden over de plannen voor een warmtenet in de wijken Holtenbroek en Aa-landen. Van Stenis wil dat inwoners van die wijken zeggenschap krijgen over de plannen. Veel mensen daar wonen in flats en zijn niet erg kapitaalkrachtig, dus de prijzen van een warmtenet zijn belangrijk. Zij willen dat het project iets wordt van de inwoners, en niet van de gemeente of commerciële partners. Vooral als het gaat om de levering van warmte willen zij dit.
Warmte-eilandjes
Swollwacht had wat vragen over warmte-eilandjes. Daarmee bedoelt zij dat als niet-kapitaalkrachtige inwoners geen installatie nemen en de anderen er omheen wel, er eilanjes ontstaan met een achterstand. Volgens wethouder Arjan Spaans is dit echter geen probleem, het later aansluiten van deze plekken is ook iets makkelijker en goedkoper. Swollwacht is ook erg terughoudend als het gaat over windmolens. Zij wil voldoende tijd voor het gebiedsplan hierover. In het landschap IJsseldelta zou natuur voorrang moeten krijgen boven windmolens.
D66 wil zeker de minimale ambities voor klimaat en energie halen en dat daar draagvlak voor is. Ze deelt de zorgen van Swollwacht, maar vindt ook de grensontkennende aanpak een goed idee. Daarbij wordt gekeken naar energie overde grenzen van de stad. Ze kijkt uit naar de verdere uitwerking van de plannen. De transitie is een complexe operatie en de inwoners hebben behoefte aan duidelijkheid. Co-creatie is nog onvoldoende ingevuld. Wanneer bewonersparticipatie goed loopt, kan het proces ook sneller.
Milieu-organisaties
Het CDA ziet dat het Zwols college grote inspanningen verricht om het warmteplan rond te krijgen. Volgens deze partij moet daar wel iets van terug worden gezien in de bussinescase. Grensontkennende plannen vindt zij prima. Ze volgt de ontwikkelingen in het Landschap IJsseldelta nauwlettend. Bovendien wil ze de gedragscode van Greenpeace, Milieudefensie, Natuur en Milieu etcetera volgen. Ze pleit voor een beter evenwicht in het gebruik van de openbare ruimte.
De SP wil graag zekerheid over een vaste lage prijs en 100% groene stroom. Het geld moet niet opgehoest door de consument of belastingbetaler, maar de energievoorziening is een nutsvoorziening en moet in handen zijn van de overheid, zegt deze partij. Ze wil dat men hele buurten in één keer voorziet. De prijs moet men laag houden, zegt deze fractie. Bewoners moeten niet een zak geld hoeven mee te brengen, dat zou liberale participatie zijn.
Voor iedereen
De PvdA kan het verhaal van de SP onderschrijven, en verder wil zij dat men iedereen meekrijgt in de energietransitie. Het moet ook aantrekkelijk en betaalbaar zijn voor iedereen. Ze wil onafhankelijk zijn van het buitenland, en kijken naar andere gemeentes om zo fouten te voorkomen. De gemeente zou net als bij het waterbedrijf ook aandeelhouder kunnen zijn van het warmtebedrijf. Lokale initiatieven ondersteunt de partij van harte.
De ChristenUnie ziet dat de energietransitie de richting van een democratiserende trein krijgt. Het biedt mogelijkheden voor inwoners en bedrijven. De wijkplannen voor het warmtenet worden dit jaar geactualiseerd. Voor mensen die gaan verhuizen of al op leeftijd zijn moet er een goede variant van een lening komen voor verduurzaming. Het is namelijk zeer urgent om te verduurzamen, aldus de CU. De basis is gelegd in de wijken Holtenbroek en Aa-landen. Participatie in wijkinitiatieven is belangrijk, waarbij inwoners en wijkinitiatieven optrekken met professionele organisaties.
Landbouwgrond
De PvdD vindt het goed om te zien dat men serieus werk maakt van de energietransitie, waarbij participatie belangrijk is. Ze is voorstander van lokaal eigendom. Landbouwgrond mag pas gebruikt worden wanneer er geen andere opties meer zijn. Daarbij wil zij landbouwgrond vooral gebruiken voor plantaardige voeding en dergelijke. Zij vraagt zich af hoeveel windmolens en zonnepanelen nodig zijn. Er moet gekeken naar het brede plaatje, en de molens en panelen moeten wel rendabel zijn.
De VVD tenslotte wil graag een prettige woonomgeving en voldoende schone lucht. Het moet echter wel realistisch zijn. Zwolle is koploper met zonnepanelen op dak, maar sinds de oplevering van de eerste RES is er vooral veel gesproken en weinig gedaan. Dat moet anders. Voor de opbrengsten van de energietransitie moeten niet alleen de lasten, maar ook de lusten er zijn voor de inwoners van Zwolle. De partij wil dat de gemeente de processen voor wind en zon in Tolhuislanden en Haerst blijft faciliteren, zo mogelijk in samenwerking met de provincie.
Reactie wethouder Arjan Spaans
Wethouder Spaans is blij met de reactie van de stad, omwonenden en gemeenteraad op de plannen. Het meest complexe punt is de oprichting van een warmtebedrijf. Dat zegt iets over de publieke waarden van deze groepen. We willen energie lokaal opwekken, zegt hij, en de voordelen ervan vangen. We willen niet alleen meekoppelkansen, maar ook sociale aspecten meenemen.
Het onderzoek naar de mogelijkheden van een warmtenet richt zich op twee scenario’s, namelijk één met 50+% publiek eigendom, en één met 100% publiek eigendom. Voor de zomer moet het onderzoek klaar zijn, zegt de wethouder.
Windturbines zijn een niet minder complex onderwerp. Er is wel draagvlak voor in Tolhuislanden, met een coöperatie. Het proces in Haerst is heel delicaat. Er leeft veel emotie rond de plannen bij de omwonenden. De aangestelde gebiedsverkenner was niet beschikbaar bij de informatiebijeenkomst hier, wegens verandering van baan. Blauwvingerenergie en Energie Zwartewaterland zijn een samenwerking gestart. Een nutsvoorziening is een basisbehoefte en geen verdienmodel. Wel moet men de investering terug verdienen. Het is tijd voor de volgende fase, aldus deze wethouder.
