Zwolle – Wil je schaatsen op natuurijs. Dan is dit het weekend je kans. We geven je een aantal tips om het veilig te houden.
IJsbanen
Zorg dat je op ’goedgekeurd’ ijs schaatst. Ondergelopen stukken land, maar ook de landijsbanen van ijsclubs zijn de plaatsen waar snel ’veilig’ geschaatst kan worden. Op schaatsen.nl/natuurijs vind je welke natuurijsbanen open zijn. Als het langer vriest, garanderen de door de ijsclubs van de KNSB georganiseerde toertochten een optimale veiligheid.
Kleurveranderingen, randen en scheuren
Let op kleurveranderingen, randen en scheuren in het ijs. Bij kleurverandering van het ijs kan de kwaliteit van het ijs ook anders zijn. Wees bij aangevroren randen met een afwijkende (geelwitte) kleur bedacht op windwakken. Deze kunnen ook bij strenge vorst lang open blijven en een behoorlijke omvang hebben. Zijn ze toch dichtgevroren, dan kunnen ze een te dun laagje ijs hebben. Let ook op scheuren in het ijs. Als je daar in blijft hangen met een schaats of vast raakt, kan je lelijk vallen. Dus ook daar voor oppassen. Probeer zoveel mogelijk dwars met je schaats over de scheuren heen te gaan.
Bruggen, vogels en riet
Let extra op bij bruggen, vogels, riet, waterplanten en overhangende takken. Bij bruggen, vogels, riet, waterplanten en overhangende takken van bomen is het ijs in de meeste gevallen onveilig. Bij lage bruggen moet je ook uitkijken dat je je hoofd niet stoot. Zelfs een licht botsing kan leiden tot ernstige verwondingen. Pas bij een brug ook goed op als je een rugzakje op je rug hebt, dat deze niet blijft haken achter de brug.
Afstand houden en walkanten
Houd voldoende afstand van elkaar. Rijd nooit naast elkaar, maar altijd achter elkaar met voldoende (10 meter) tussenruimte. Je kunt dan beter zien wat er voor je aan de hand is met het ijs of bij plotselinge opstoppingen dan wel een valpartij voor je nog uitwijken. Schaats bovendien ook aan de goede kant en nooit tegen de stroom in.
IJs aan de walkant, vooral de kant waar de zon op schijnt, is altijd zwakker. Neem een grote stap als je van de wal het ijs op stapt en kijk waar anderen veilig het ijs opgegaan zijn.
Windwakken
Wees altijd op je hoede voor windwakken. Vaak worden windwakken aangegeven door een rand, die een andere kleur (geelwit) heeft. Pas bij een laagstaande zon extra op, want dan raak je snel verblind, waardoor je de randen van een windwak nauwelijks of te laat ziet.
Lozingsplekken, vaargeulen
Pas op bij lozingsplaatsen, plekken waar waterwegen op elkaar uitkomen en bij vaargeulen. Op diverse plekken wordt soms vervuild en/of warm water geloosd, waardoor het ijs er vaak dunner is. Op plekken waar waterwegen samenkomen, kan het ijs door stroming minder dik zijn. Ook vaargeulen houden risico’s in. In ieder geval moet je goed uitkijken of je een vaargeul wel over kunt steken. Daarnaast hoeft een vaargeul waarover ’s morgens geschaatst kon worden, ’s middags niet per definitie ook veilig te zijn. Er kan inmiddels weer een boot doorheen zijn gevaren. Als het overdag vriest, zijn de gaten tussen de schotsen van de vaargeul zo weer met een klein ijsvliesje bedekt en zie je het verschil niet.
Kistwerken
Pas op bij kistwerken. Het opgekruide en daarna vastgevroren ijs van een kistwerk zorgt vaak voor kluunplaatsen. Het ijs op de scheurrand kan ook naar beneden worden geduwd. In dat geval komt er water op het ijs te staan of ontstaat er een watergeul. Pas altijd je snelheid aan en zorg voor een goede oversteek.
Mist
Wees extra waakzaam bij mist. Je gaat echt de ’mist’ in als je de situatie op het ijs en bij gebrek aan uitzicht niet goed overziet: je hebt vaak onvoldoende zicht op grote wakken en zwakke plekken van het ijs.
Voor donker thuis
Zorg dat je voor het donker thuis bent. In het donker schaatsen is per definitie levensgevaarlijk. Je kunt slecht en zwak ijs niet herkennen en mocht je door het ijs zakken, dan kun je je in het donker niet of slecht oriënteren. En als dat laatste gebeurt, tasten ook de hulpverleners letterlijk in het duister waar ze moeten zijn om je te kunnen helpen.
Sneeuw op ijs!
Ga nooit schaatsen op ijs waar sneeuw op ligt. Als er sneeuw is gevallen en het ijs niet is geveegd, is het levensgevaarlijk om te gaan schaatsen. Ben je onder het ijs gekomen en ligt er geen sneeuw op het ijs, zwem dan naar de donkere plek, hier ben je door het ijs gegaan.
Door ijs gezakt; wat te doen
Ben je onder het ijs gekomen en is het besneeuwd, dan moet je naar het lichte gedeelte zwemmen.
Ga bij twijfel altijd terug. Het is altijd beter veilig terug te keren dan het onbekende risico aan te gaan. Dat geldt ook voor vermoeidheid. Soms kan een geplande afstand te hoog gegrepen zijn, en als je vermoeid raakt kun je minder alert reageren. De kans op valpartijen is dan groter.
