Nieuw investeringsplan Enexis voor de komende 10 jaar

Zwolle – Enexis Netbeheer presenteerde op 3 november de conceptversie van haar meeste ambitieuze investeringsplan ooit. In dit plan maakt ze duidelijk waar ze de komende 10 jaar aan de slag gaat voor de uitbreiding, vervanging of onderhoud van haar gas- en elektriciteitsnetten. Enexis nodigt belanghebbenden uit om de komende maand te reageren op de consultatieversie van het plan.

“We zitten midden in een historische verbouwing”, zegt Jeroen Sanders, Chief Transition Officer (CTO) bij Enexis Groep. “Dat wordt goed zichtbaar in ons nieuwe investeringsplan. We gaan alle 125 bestaande hoogspanningsstations uitbreiden, en tientallen van dit type stations bijbouwen. De komende drie jaar investeren we 3 miljard euro om onze netten uit te breiden, en zo’n 1,5 miljard euro in het onderhoud en beheer van de huidige infrastructuur.”

Enexis blijft werken aan de veiligheid en betrouwbaarheid van de gasnetten – die nog tot minimaal 2050 nodig zullen zijn. Niet alleen voor aardgas, want Enexis verwacht een belangrijke rol voor alternatieve energiedragers zoals warmte, groen gas en waterstof. Enexis investeert dan ook in 8 projecten waarmee we de toename van groen gas verder kunnen faciliteren.

Wachtlijsten

De energietransitie stelt het energiesysteem op de proef. Koken, rijden en verwarmen gaat steeds vaker elektrisch en ook de industriële klanten elektrificeren hun fossiele processen op grote schaal. Enexis bouwt in recordtempo energie-infrastructuur bij, maar helaas lukt dat niet snel genoeg om de vraag bij te kunnen benen. Het gevolg: grote klanten staan op een wachtlijst en kunnen voorlopig niet geholpen worden.

Daarom is het investeringsplan dit jaar extra relevant. Klanten hebben behoefte aan transparantie over (de toekomst van) de situatie op het elektriciteitsnet. Daar komt dit investeringsplan deels aan tegemoet.

Samen met belanghebbenden

Netbeheerders halen bij het opstellen van de investeringsplannen input op bij belanghebbenden, zoals provincies, gemeenten en marktpartijen. Daarnaast hebben we voor het eerst maatschappelijk geprioriteerde projecten meegenomen die provincies hebben aangedragen (via de zogeheten pMIEK’s). De investeringsplannen liggen nu ter consultatie voor, en worden op 1 januari 2024 ingediend bij de Autoriteit Consumenten en Markt (ACM).

Niet alles kan

Het nieuwe Investeringsplan brengt ook voor het eerst het zogenoemde ‘maakbaarheidsgat’ in beeld. Enexis kijkt hierbij naar de totale marktvraag enerzijds, en naar haar uitvoeringscapaciteit anderzijds. Het maakbaarheidsgat is het deel van het werk waar de markt wel om vraagt, maar waar Enexis helaas niet tijdig aan kan voldoen.

Ondanks dat de investeringen de afgelopen jaren fors zijn gestegen, is Enexis niet in staat de enorme groei in het gevraagde transportvermogen bij te houden. De belangrijkste reden is een tekort aan technisch personeel. Het investeringsplan laat zien dat ze voor de jaren 2024, 2025 en 2026 nog met een aanzienlijk gat zit. Dat is een harde boodschap, maar helaas wel de realiteit. In 2030 bedraagt dat gat – afhankelijk van het toekomstscenario – maximaal 27%. De jaren daarna gaat ze dat gat zo snel mogelijk verder wegwerken.

Nieuwe, voorgestelde werkwijze

Netbeheerders zijn sterk aan het opschalen en bouwen zoveel mogelijk infrastructuur bij. Maar ze moeten de uitvoering nog verder versnellen. Dat kan alleen door samen – netbeheerders, aannemers en (mede)overheden – anders te gaan werken. In de Nationale Uitvoeringsagenda die vandaag door de gezamenlijke regionale netbeheerders is uitgebracht, doen de netbeheerders een aanzet hoe deze versnelling kan worden gerealiseerd.

“We willen zo efficiënt mogelijk werken met ‘productiekaravanen’ die wijk voor wijk het net toekomstbestendig maken”, aldus Jeroen Sanders. “Dit moet ondersteund worden door ‘vergunningsfabrieken’ die zorgen dat er grond beschikbaar komt voor de benodigde infrastructuur. Dat is hard nodig, want alle extra elektriciteitsinfrastructuur vraagt veel ruimte in de toch al volle gebouwde omgeving. Ook het opleiden van technici willen we verder stimuleren.”

De komende periode gaan de netbeheerders in gesprek met regionale en landelijke overheden, aannemers, brancheorganisatie en andere belanghebbenden om de uitvoeringsagenda gezamenlijk nog effectiever en scherper te maken, zodat ze met hen kunnen werken aan het versneld uitbreiden van de elektriciteitsnetten.

Zienswijze indienen

Belanghebbenden kunnen tot 29 november 2023 via deze pagina een zienswijze op de conceptplannen indienen.