Gemeente en provincie in gesprek over oplossing tekort Fundatie

Zwolle – De gemeente Zwolle trekt samen met de provincie Overijssel op om te onderzoeken hoe te komen tot een oplossing voor het tekort van Museum de Fundatie, opdat het museum kan werken aan een robuuste en toekomstbestendige organisatie. Dat blijkt uit een brief die wethouder Monique Schuttenbeld stuurt naar de gemeenteraad van Zwolle.

Bij Museum de Fundatie is een structureel exploitatietekort ontstaan. Door een combinatie van dalende bezoekersaantallen tijdens de coronacrisis, gestegen kosten voor onder andere energie en personeel en de kosten van een reorganisatie, is de begroting van Museum de Fundatie de afgelopen jaren onder druk komen te staan. Daarbij heeft het museum ook zijn personeelsbestand wat uitgebreid, zodat dit weer passend is bij de omvang van het museum. Vanaf 2024 lukt het de Fundatie niet de tekorten uit eigen reserves te betalen.

Second opinion

Het museum heeft de gemeente Zwolle en de provincie Overijssel gevraagd om de structurele financiële tekorten te dekken, zodat de basislasten van het museum structureel gedekt zijn. Hiervoor heeft de directie een eerste beleidsplan en meerjarenbegroting opgesteld. Provincie Overijssel en gemeente Zwolle hebben adviesbureau Berenschot gevraagd dit beleidsplan en de begroting van de Fundatie door te lichten en te komen tot een second opinion met oplossingsrichtingen.

In aanvulling op de ambtelijke beoordeling is door beide overheden gezamenlijk de specialistische expertise van Berenschot ingehuurd om een grondige analyse te maken van de financiële situatie en oplossingsrichtingen te schetsen.

Knelpunten

Museum de Fundatie is uitgegroeid tot een museum met landelijke uitstraling. Het museum heeft na de verbouwing veel bezoekers getrokken uit stad en land. Het succes bracht voor de organisatie scheefgroei in diverse opzichten met zich mee, dat uitmondde in een fors financieel tekort. Dit tekort maakt dat het museum nu zijn positie als museum met flinke uitstraling niet meer volledig kan waarmaken.

Een bedrijfsplan ontbreekt bij het museum. Het afgelopen jaar heeft de directie zich gedwongen gezien ad hoc te handelen naar aanleiding van urgente situaties, in plaats van aandacht te kunnen geven aan belangrijke overkoepelende zaken. Ook heeft het museum 91% meer bezoekers per FTE dan vergelijkbare musea. Dit
zorgde achter de schermen voor een ‘verweesde en verwaarloosde’ personeelssituatie. Een benchmark van Baker Tilly toont aan dat Museum de Fundatie circa € 8 per bezoeker subsidie ontvangt en vergelijkbare musea circa € 22.

Aanbevelingen

Berenschot doet de aanbeveling om het museum de kans, tijd en ruimte te bieden om een volwaardig plan op te stellen, waarin onder andere risico’s en maatregelen voor de organisatie zijn uitgewerkt. En met aandacht voor samenhang tussen de artistieke visie, de programmering, het publieksbereik en de gevolgen daarvan voor de toekomstige bedrijfsvoering.

Berenschot verwacht dat de exploitatie de komende jaren niet gunstiger zal worden, zonder radicale keuzes. De baten en lasten zijn, ook in de toekomst, in hun ogen behoorlijk realistisch en niet overdreven hoog. Zij zien enkele beperkte mogelijkheden om het resultaat te verbeteren zoals het verhogen van de volticketprijs en het verwerven van meer inkomsten uit fondsenwerving, verhuur en van vrienden en sponsoren.

Berenschot stelt dat de tekorten niet structureel te dekken zijn met hogere eigen inkomsten. Daarvoor ligt het voor de hand dat het museum een beroep doet op de subsidiegevers. De subsidie die Museum de Fundatie ontvangt van de provincie Overijssel en de gemeente Zwolle is relatief laag in relatie tot de subsidiabele taken en in verhouding tot subsidies van andere vergelijkbare musea.

Belang

De wethouder vindt het museum van groot belang voor de stad. Een creatief klimaat en een aantrekkelijk en gevarieerd cultureel aanbod met kwaliteit dragen bij aan een gunstig vestigingsklimaat. En ze verhogen de aantrekkelijkheid van de gemeente voor bezoekers.