Peter Snijders: ‘Dit is wel de locatie. Dus daar wil ik nogmaals heel helder in zijn.’

Zwolle – Met voorzichtige, zorgvuldig gekozen woorden, soms aarzelend, lichtten woensdagavond twee wethouders, een vertegenwoordiger van het COA en burgemeester Peter Snijders in een online bijeenkomst de plannen toe over de mogelijke komst van een permanente opvanglocatie voor vluchtelingen in De Tippe, een nieuw ontwikkelingsgebied in Stadshagen. Zo’n 400 statushouders en kansrijke asielzoekers zouden er vanaf begin 2027 gehuisvest moeten worden. De reacties uit de wijk zijn gemengd: bezorgd maar soms ook betrokken.

‘Een plek waar mensen kunnen landen’

Wethouder Anja Roelfs (asiel) schetste de zoektocht van de afgelopen jaren naar geschikte opvanglocaties in Zwolle. Veelal ging het om tijdelijke plekken, zoals de Meeuwelaan en Oosterenk, die niet voldoen aan de behoefte aan langdurige opvang. De Tippe biedt ruimte voor een duurzame oplossing, een plek waar mensen kunnen landen, met voorzieningen zoals taalonderwijs, medische zorg en dagbesteding op het terrein zelf, aldus de wethouder.

Dat er gekozen is voor opvang van 400 mensen heeft alles te maken met schaalvoordelen. Vanaf 300 bewoners kunnen er noodzakelijke voorzieningen op de locatie zelf worden georganiseerd, zoals een huisarts en NT2-taallessen. En met 400 mensen kan er ook geïnvesteerd worden in gedeelde buitenruimte en dagbesteding, legt ze uit. Eerder werd al bekend dat de grond in eigendom is van de gemeente, wat het gehele proces ook makkelijker maakt.

Martin Wieringa, locatie manager bij het COA vertelde over de ruime ervaring met grootschalige opvang, ook in woonwijken. Hij refereerde aan de opvang van 600 alleenstaande Syrische mannen in de Kamperpoort in 2014, destijds een noodopvangscenario. In tegenstelling tot de huidige en tijdelijke locatie in de Kamperpoort valt volgens Wieringa vooral de ruimte op de Tippe locatie op. “In de Kamperpoort zitten onze buren op 10 meter recht tegenover ons. Ik zeg altijd, de deur staat open. Kom binnenlopen als er wat is. Doe alsof we een nieuwe buur zijn. Dat werkt”.

‘De Spreidingswet is niet de reden – de nood is er ook zonder’

Burgemeester Peter Snijders gaf aan dat de opvanglocatie geen gevolg is van de landelijke Spreidingswet, maar van een bredere verantwoordelijkheid. “Er zijn op dit moment heel veel mensen in het land. De doorstroming is onvoldoende. Dus we hebben mensen in onze gemeente op te vangen. Er gaan ook locaties dicht en dus moeten er ook nieuwe locaties opengaan.”

Die verantwoordelijkheid betekent ook: vooruitdenken. Mocht de toestroom van vluchtelingen in de toekomst afnemen, dan moet de locatie volgens Snijders eenvoudig kunnen worden omgebouwd voor andere groepen, zoals jongeren, studenten en andere doelgroepen. “En dat is natuurlijk wel heel interessant.” aldus Snijders.

Zorgen in de wijk: tempo en transparantie

Een veelgehoorde vraag tijdens de bijeenkomst: waarom zijn bewoners pas recent geïnformeerd, soms nadat zij een kavel in De Tippe hebben gekocht? “Omdat ook wij pas sinds eind mei de knoop hebben doorgehakt,” aldus wethouder Roelfs. “We wilden pas communiceren toen we zekerheid hadden over de geschiktheid van de locatie, om onnodige onrust te voorkomen.”

Toch voelen sommigen zich overvallen door het tempo. “Begrijpelijk,” reageerde wethouder Michiel van Willigen. “Maar we nodigen bewoners nadrukkelijk uit om mee te denken. ” Het plan is volgende de wethouder niet in beton gegoten. “Juist nu willen we de handen ineenslaan.”

Dagbesteding, taalonderwijs en ontmoeting

Wieringa sprak over de samenstelling van de bewonersgroep – veelal gezinnen uit Syrië, Eritrea en wat minder mensen weten, Turkije – en over de rol die een opvanglocatie speelt in hun dagelijks leven. “We bieden veiligheid, structuur en mogelijkheden om deel te nemen aan de samenleving. Er wordt gewerkt, geleerd, gesport, en ja, ook gewandeld in de wijk. Zoals elke buur dat doet. Maar verwacht nou niet dat ze allemaal tegelijk in een grote groep naar de supermarkt gaan. Deze mensen willen elkaar ook niet telkens tegenkomen.”

Veiligheid

Veiligheid was een terugkerend thema tijdens de bijeenkomst. Burgemeester Peter Snijders vertelde dat het waarborgen daarvan een fundamentele taak van de gemeente is – niet alleen bij een opvanglocatie, maar in de hele stad. “We zijn met 135.000 mensen in Zwolle, die samenleven op een relatief klein oppervlak. Er gebeurt altijd wel iets, en waar het onveilig is, grijpen we in. Daar sta ik als burgemeester voor,” zei hij. Tegelijkertijd riep hij op tot ontmoeting en aanspreekbaarheid in de buurt. “Veiligheid begint bij contact: elkaar kennen, aanspreken als iets niet goed voelt – dat doen we allemaal ook in onze eigen straat. En dat willen we hier ook blijven doen. Dat hoort bij het Zwolse karakter.”

Mensen denken soms dat er ineens 400 mensen tegelijk in het winkelcentrum staan. Martin Wieringa – Locatie manager COA

Wieringa van het COA sloot zich daarbij aan en gaf aan dat veiligheid niet alleen over toezicht gaat, maar ook over het gevoel van veiligheid bij de bewoners zelf. “De mensen die wij opvangen zijn vaak zelf op de vlucht geslagen voor onveiligheid. Ze zijn juist op zoek naar rust en veiligheid. Die bieden wij op de locatie – met 24/7 beveiliging, vaste aanspreekpunten en regelmatig overleg met de politie en gemeente.” Tegelijkertijd waarschuwde hij voor een vertekend beeld: “Mensen denken soms dat er ineens 400 mensen tegelijk in het winkelcentrum staan. In werkelijkheid leven mensen hun leven – ze gaan naar school, doen boodschappen, koken voor hun gezin. Zoals iedereen. En als er incidenten zijn, dan geldt hier gewoon de Nederlandse wet. We werken samen met de gemeente om waar nodig bij te sturen.”

Dit is wel de locatie. Dus daar wil ik nogmaals heel helder in zijn.” – Burgemeester Peter Snijders

Grenzen aan de inspraak

Aan het eind van de online informatieavond sprak burgemeester Peter Snijders met nadruk over waar de grenzen van inspraak liggen, en waar juist ruimte is voor samenwerking. Het college en de gemeenteraad bepalen of deze opvanglocatie er komt. Snijders: “Dit is de locatie waarvan wij als college denken: hier kan een opvanglocatie komen. Daar willen we eerlijk over zijn,” aldus burgemeester Peter Snijders. “Wij willen het met de omgeving graag hebben over op welke wijze we dat dan moeten doen. De randvoorwaarden willen we op een goede manier kunnen gaan invullen. “aldus Snijders. “Maar dit is wel de locatie. Dus daar wil ik nogmaals heel helder in zijn.”

Onlangs kavel gekocht

Snijders toonde daarbij ook begrip voor het ongemak dat sommige bewoners ervaren. “Als je onlangs een kavel hebt gekocht, of pas in De Tippe bent komen wonen, kan dit plan je overvallen. En ja, het is een grote stap. Maar het is ook een verantwoorde stap – een stap die past bij wie wij als stad willen zijn.” Daarmee verwees hij naar het bredere ethische kompas dat de gemeenteraad van Zwolle volgens hem al eerder heeft uitgesproken: een stad die verantwoordelijkheid wil nemen voor mensen op de vlucht, ongeacht wettelijke dwang. “We doen dit niet alleen omdat het moet – we doen dit vooral omdat we vinden dat we het willen. Zwolle is een sociale stad, en dat willen we ook zo houden.”

Tegelijkertijd benadrukte hij dat het gesprek met bewoners niet stopt. “Of het nu morgen is, overmorgen, of tijdens het raadsdebat van 23 juni – we blijven met elkaar in gesprek. En daarna ook. Want naast elkaar wonen begint altijd met luisteren naar elkaar. Als goede buren.”

Vervolg

De gemeenteraad debatteert op maandag 23 juni om 19.00 uur in de statenzaal van het provinciehuis over het voorstel. Een definitief besluit wordt verwacht op maandag 7 juli.

Inwoners die mee willen denken over de inrichting van de locatie kunnen zich aanmelden voor een klankbordgroep. De online bijeenkomst is terug te kijken via www.zwolle.nl/vluchtelingen, waar ook vragen uit de chat worden beantwoord.