Gevel Grote Kerk Zwolle gerestaureerd met ‘vulkanisch’ tufsteen uit Italië

Zwolle – De muren van Academiehuis de Grote Kerk in Zwolle worden gerestaureerd met tufsteen uit Italië. Een steensoort die ontstaat bij explosieve vulkanen. Veel Nederlandse kerken hebben gevels van tufsteen. Zoals bijvoorbeeld de Domkerk in Utrecht, de Sint Janskathedraal te ‘s-Hertogenbosch, de Eusebius in Arnhem én de Grote Kerk in Zwolle dus.

Afgelopen week waren de medewerkers van het gespecialiseerde voegbedrijf Van Heldoorn uit IJsselmuiden bezig met de onderste laag van de gevel van de Grote Kerk. Een gespecialiseerde klus waarbij ze soms maar 25 stenen per dag kunnen vervangen. “Als je dat aan een nieuwbouwmetselaar vertelt zeggen ze ‘Wat heb je dan de rest van de dag gedaan?” vertelt de medewerker van Van Heldoorn die de klus maatwerk noemt. “Het is echt een kwestie van passen en meten. Ieder stukje steen moet op maat worden gezaagd en geplaatst. Vervolgens wordt alles opnieuw gevoegd. Niet met cement, maar met de oorspronkelijke kalkmortel.”

De medewerker is trots op het werk: “Een nieuw aangebrachte voeg bij een restauratie, is geslaagd als je niet kunt zien dat we geweest zijn’. Het bedrijf is sinds 2021 bezig met de restauratie van de buitenmuur. De tufstenen worden geleverd door Slotboom steenhouwers uit Winterswijk en komen uit Italië.

(tekst gaat verder na de foto)

Duits- en Italiaans tufsteen

In de middeleeuwen werd tufsteen vaak gebruikt als bouwmateriaal. In Nederland betrof dit vooral Römer tufsteen uit de omgeving van Mayen. Het werd vooral gewonnen in de Eifel, verscheept vanaf de haven van Andernach en verhandeld via plaatsen als Keulen, Utrecht en Deventer, waarna het over de Rijn en IJssel verder werd verscheept naar bouwplaatsen. Vooral kerken werden in tufsteen gebouwd, maar ook profane gebouwen zoals paltsen en woonhuizen. Van recentere datum is de tufsteen uit Italië. Het gaat dan om Peperino, een variant van tufsteen, die gevonden wordt nabij de Italiaanse stad Viterbo.

Tufsteen ontstaat uit de as en het puin dat door een vulkaan wordt uitgestoten en zich daarna vermengt met water. De steensoort is relatief zacht en is daardoor makkelijk te bewerken.