[FOTO REPORTAGE] Stolpersteine onthuld ter nagedachtenis aan gedeporteerde joden
Vanmiddag zijn veertien Stolpersteinen onthuld ter nagedachtenis aan de gedeporteerde en vermoorde Joodse bewoners van de Venestraat in Zwolle. De onthulling werd gedaan door het Bewonerscomité 100 Jaar Venestraat en het bestuur van de Stichting Zwolse Stolpersteine.
Met gesproken woord en muziek is de samenkomst nader betekenis gegeven. Daarna maakte het gezelschap zich op om de stenen te onthullen voor het huis waar de uit Berlijn gevluchte, hoogbejaarde Samuel Herz en Olga Alice Herz-Linde woonden tot hun deportatie: Venestraat 27a. Op hetzelfde adres woonden ook Emil Weihl en zijn zoon Otto, eveneens gevlucht uit Duitsland en afkomstig uit Bückeburg. Ook voor hen zijn twee Stolpersteine onthult.
Bijna hun hele leven, voor zover valt na te gaan, woonden Max Holländer en Meta Holländer-Katz in Bielefeld. Totdat zij hun huis moesten verlaten en naar Nederland vluchtten. De laatste jaren genoten zij de gastvrijheid van de dames Wolff en Guilliams, Venestraat 6.
Het derde adres is Venestraat 10a. De uit Hoogeveen afkomstige, nog jonge Max Wijnberg was hier in de kost bij de familie Deiman. Hij werd gearresteerd, weggevoerd en vermoord.
Ook zijn vijf Stolpersteine onthult voor Venestraat 2 waar de familie Broekman – Rozeboom woonde. De al meermalen gereproduceerde foto van de schooljongens Leo Mozes en Marcus behoort met al die andere kinderfoto’s tot de nooit meer te negeren aanklacht tegen raciale waanzin. Voor hen, hun moeder, hun oom en hun tante liggen de stenen daar nu.
Op het adres Venestraat 3 woonden mevrouw Bertha Davidson-Salomon en haar oudste zoon Walter Barend. In april 1943 werden zij in Sobibor vermoord. Hun Stolpersteine zullen worden onthuld door Bertha’s kleinzoon Hans Davidson.
Voor de Derk Buismanstraat nummer 4 liggen sinds april 2014 drie stenen voor de familie Herschel. Tot een plechtige onthulling kon het door omstandigheden nog niet komen, maar op vandaag heeft Tswi Herschel de Stolpersteine voor zijn ouders en grootvader onthult.
Bij een eerdere gelegenheid toonde hij zich niet alleen een meesterverteller, maar vooral ook maakt hij duidelijk dat de oorlog nog niet is afgelopen zolang de behoefte bestaat om op een zo persoonlijke manier te gedenken en ons daarbij te betrekken.
Foto’s: Lester Ferdinandus
