Elektriciteitsnet Overijssel kraakt bij koud weer: risico op tijdelijke stroomuitval in Ommen en Kampen

Nu de temperaturen in Overijssel sterk dalen, waarschuwen energiebedrijven voor mogelijke stroomuitval in de plaatsen Ommen en Kampen. Het lokale net, beheerd door Enexis Netbeheer, staat onder toenemende druk, omdat huishoudens en bedrijven ongekende hoeveelheden elektriciteit verbruiken om huizen te verwarmen, voertuigen op te laden en de productie draaiende te houden in de kou.

Volgens de netbeheerders is de situatie nog niet kritiek, maar het systeem “kraakt” onder druk. Dat betekent dat distributietransformatoren en verdeelstations in bepaalde delen van de provincie hun operationele grenzen bereiken tijdens de ochtend- en avondspits. Wanneer de temperaturen onder het vriespunt dalen, heeft iedereen de neiging om tegelijkertijd elektriciteit te verbruiken, waardoor er gelijktijdige pieken ontstaan ​​waar het netwerk nooit op is berekend.

Een perfecte storm van vraag

Het Nederlandse energielandschap is de afgelopen jaren snel veranderd, waarbij huishoudens steeds vaker overstappen van gasverwarming naar elektrische systemen zoals warmtepompen en cv-ketels. Deze elektrificatie, gecombineerd met de opkomst van inductiekoken en elektrische voertuigen, heeft de vraag naar stroom intenser en onvoorspelbaarder gemaakt, vooral tijdens koude periodes wanneer iedereen tegelijk de verwarming aanzet.

In heel Overijssel piekt de vraag doorgaans tussen 7.00 en 10.00 uur ’s ochtends en 16.00 en 21.00 uur ’s avonds, wanneer inwoners hun dag beginnen en naar huis terugkeren. In steden zoals Ommen en Kampen, waar delen van het elektriciteitsnet ouder en minder flexibel zijn, kunnen deze overlappende pieken de verdeelstations bijna tot hun limiet drijven, waardoor het risico op veiligheidsuitschakelingen om schade aan apparatuur te voorkomen toeneemt.

Toch zorgen niet alle moderne gewoonten voor extra druk op het elektriciteitsnet. Veel inwoners brengen hun avonden door met energiezuinige activiteiten zoals het streamen van films, mobiel gamen of zelfs het gebruiken van ideal casino betaalmethoden voor stortingen of opnames. Sites zoals online casino’s, webshops en zelfs de supermarkt om de hoek vertrouwen allemaal op iDEAL. Mocht er spanning op het elektriciteitsnet ontstaan, dan kunnen deze diensten die gemak bieden alsnog worden beïnvloed door de grote belasting op het netwerk. Op een bepaalde manier laten ze zien hoe delen van het dagelijks leven zich online en voortdurend kunnen verplaatsen, terwijl het elektriciteitssysteem tijdens piekuren toch wat ademruimte krijgt.

Geplande stroomonderbrekingen beter dan netschade

Als de capaciteit van het net wordt overschreden, kan Enexis korte, lokale stroomonderbrekingen uitvoeren om permanente schade aan transformatoren of ondergrondse kabels te voorkomen. Deze gecontroleerde stroomonderbrekingen, die vaak slechts enkele minuten duren, worden als veiliger beschouwd dan oververhitting of uitval van apparatuur onder overmatige belasting. Ambtenaren omschrijven dit als een “laatste redmiddel”, dat alleen mag worden gebruikt als vraagbeheer en noodbalansmaatregelen niet voldoende zijn.

Inwoners in getroffen gebieden wordt geadviseerd zich voor te bereiden op mogelijke kortdurende stroomuitval. De aanbevolen voorzorgsmaatregelen zijn onder andere het bij de hand houden van zaklampen en powerbanks, het opladen van apparaten en het voorkomen van overbelasting van circuits tijdens de koudste uren. Bedrijven worden ook geïnformeerd over hoe ze met verstoringen moeten omgaan, aangezien zelfs een korte stroomstoring de bedrijfsvoering kan stilleggen, kassa’s kan uitschakelen of de gekoelde goederen kan beïnvloeden.

Waarom Overijssel kwetsbaar is

Het probleem in Overijssel is deels structureel. Een groot deel van de regio is afhankelijk van middenspanningsnetwerken die tientallen jaren geleden zijn ontworpen, vóór de massale elektrificatie. In landelijke en semi-stedelijke gebieden zoals Ommen en Kampen bedienen lange stukken bovengrondse en ondergrondse lijnen relatief weinig klanten, waardoor er minder redundantie is als één lijn of onderstation overbelast raakt.

Ondertussen verhogen de doelstellingen voor de energietransitie de druk snel. Jaarlijks komen er duizenden nieuwe woningen, zonne-installaties en elektrische voertuigen bij, waardoor de capaciteit van het net steeds verder oploopt. Hoewel deze modernisering positief is, omdat het een van de manieren is om duurzaamheid te garanderen, heeft de ondersteunende infrastructuur moeite om gelijke tred te houden.

Inspanningen om de druk te verlichten

Enexis en de landelijke netbeheerder TenneT werken aan de uitbreiding en versterking van het net, maar de bouw ervan kost tijd. Nieuwe onderstations, ondergrondse kabels en intelligente load balancing-systemen worden in de hele provincie uitgerold, maar veel ervan zullen pas eind 2026 of later operationeel zijn.

Op de korte termijn zetten netbeheerders in op vraagbeheer. Ze vragen zowel huishoudens als bedrijven om het elektriciteitsverbruik over de dag te spreiden. Inwoners worden aangemoedigd om elektrische voertuigen ’s nachts op te laden in plaats van tijdens de avondpiek, en bedrijven krijgen incentives om het verbruik te verschuiven of tijdelijk te verminderen wanneer het net zwaar belast is.

Ook grote industriële gebruikers maken deel uit van de oplossing. Sommige fabrieken in de regio hebben ingestemd met deelname aan “flexibiliteitsprogramma’s”, waarbij ze een vergoeding ontvangen voor het tijdelijk verminderen van het stroomverbruik tijdens periodes met een hoge vraag. Dit helpt het netwerk stabiel te houden en verkleint de kans op stroomuitval bij particulieren.

Voorbereiding op een uitdagende winter

Lokale gemeenten werken nauw samen met Enexis om de weersvoorspellingen in de gaten houden in de poorten en de netcondities te behouden. Noodcoördinatieteams staan ​​paraat om te reageren bij een stroomstoring. Publieke berichten benadrukken dat wijdverspreide stroomuitval onwaarschijnlijk is, maar dat het risico op korte, gecontroleerde onderbrekingen zal aanhouden tijdens periodes van strenge kou.

Voor inwoners is het advies simpel: gebruik elektriciteit verstandig. Vermijd het gebruik van meerdere energiezuinige apparaten tegelijk tijdens piekuren, laad apparaten op vóór de avondspits en houd een noodplan bij de hand. Zelfs kleine gedragsaanpassingen kunnen de druk op het lokale netwerk aanzienlijk verminderen.

Vooruitblik

De situatie in Ommen en Kampen benadrukt een bredere uitdaging voor Nederland: een snel moderniserende, geëlektrificeerde economie die delen van haar energie-infrastructuur is ontgroeid. De overheid en netbeheerders hebben al miljarden euro’s toegezegd aan upgrades, met langetermijnprojecten gericht op de bouw van een flexibeler, toekomstbestendig systeem dat zowel hernieuwbare energieopwekking als piekvraag in de winter aankan.

Totdat deze verbeteringen zijn voltooid, blijft het elektriciteitsnet van Overijssel echter kwetsbaar voor extreem weer. De komende weken zullen de veerkracht van het systeem, en het aanpassingsvermogen van de bevolking, op de proef worden gesteld. Als de kou dieper wordt, kunnen tijdelijke stroomuitval een onvermijdelijke herinnering zijn dat zelfs een van de meest geavanceerde netwerken van Europa de druk van een veranderend energielandschap voelt.