Zo werkt de exitpoll: al om 21.00 uur weten we wie de grootste is
Als vanavond om 21.00 uur de stembussen nog maar net dicht zijn, weet Nederland vaak al wie de verkiezingen heeft gewonnen. Dat komt door de exitpoll – een razendsnelle ‘schaduwverkiezing’ die onderzoeksbureau Ipsos I&O uitvoert voor de NOS en RTL Nieuws. Maar hoe werkt dat precies?
Papieren stembiljet
Zodra kiezers hun stem hebben uitgebracht, krijgen ze bij een aantal stembureaus de vraag of ze nog één keer anoniem willen stemmen – dit keer puur voor onderzoek. Ze krijgen een papieren stembiljet dat er net zo uitziet als het echte en gooien dat in een aparte stembus van de onderzoekers. Zo ontstaat al kort na sluiting van de stembureaus een beeld van hoe Nederland heeft gestemd, nog voordat de echte telling begint.
65 stembureaus, een dwarsdoorsnede van Nederland
Voor de Tweede Kamerverkiezing van 2025 heeft Ipsos I&O 65 zorgvuldig geselecteerde stembureaus gekozen, verspreid over het land. Stad en platteland, jong en oud, noord en zuid – samen vormen ze een dwarsdoorsnede van Nederland. Bij de vorige verkiezingen deden ongeveer 75.000 kiezers mee aan de exitpoll.
21.00 uur
De eerste resultaten worden om 21.00 uur bekendgemaakt en geven meestal een zeer betrouwbare indicatie van de uitslag. Ipsos I&O hanteert een foutmarge van één zetel per partij, in zeldzame gevallen twee. Dus als de ene partij 24 zetels krijgt en de andere 22, kunnen ze uiteindelijk allebei op 23 zetels uitkomen.
Update na een half uur
Rond 21.30 uur volgt nog een update van de exitpoll. Dan zijn ook de stemmen van het laatste half uur meegenomen. Meestal verandert dat weinig – maar bij een nek-aan-nekrace kan één zeteltje het verschil maken.
De rechtstreekse, avondvullende NOS-verkiezingsuitzendingen op NPO 1, NPO Radio 1 en online beginnen rond 20.30 uur.
Dít is de exitpoll van de verkiezingen: D66 aan kop (27 zetels), PVV (25) en VVD op 23
