Verslag: Zwolse gemeenteraad debatteert over groen gasinstallatie

Zwolle – Maandagavond 24 maart 2025 was er in de gemeenteraad van Zwolle een debat over de wenselijkheid van een haalbaarheidsonderzoek voor een groen gasinstallatie, een zogenaamde mestvergister.

Tussen de partijen tekenden zich voor en tegenstanders af. De PvdA kwam als eerste met haar bijdrage. Deze partij wil het onderzoek niet steunen, omdat zij mestvergisten niet duurzaam vindt. Het leidt tot een lock-in, omdat gebruik wordt gemaakt van de producten van een dieronterende veehouderij, die ook nog eens slecht is voor het klimaat. Bijvoorbeeld door veel mestgebruik, soja als voer dat over de wereld wordt versleept en de grote hoeveelheid water die nodig is voor de productie van vlees. Een onderzoek is niet nodig, zegt de fractie, omdat al duidelijk is dat het slecht is voor klimaat en milieu.

Leveringszekerheid

De VVD is juist erg voor het onderzoek, omdat zij ziet hoe dit bijdraagt aan meer leveringszekerheid van energie voor vooral inwoners van de Binnenstad en Assendorp. Op deze plekken is het lastig warmtepompen en andere stroomvoorzieningen te plaatsen. Ook draagt het plan volgens deze fractie bij aan het oplossen van netcongestie, waar veel bedrijven last van hebben omdat zij niet aan het stroomnet kunnen worden gekoppeld. Het stroomnet is te vol.

Ook de ChristenUnie is een warm pleitbezorger van groeen gas, omdat het duurzamer is dan aardgas. Het enige alternatief hiervoor is aardgas, denkt de partij, en daar zitten allerlei geo-politieke haken en ogen aan. Het gas komt vooral uit Rusland. Ze vindt het een goed idee om alle checks and balances op een rijtje te hebben. Misschien kan de regio ook een rol spelen.

Tijdelijk

GroenLinks is geen absoluut voorstander van mestvergisters, maar ziet het als een noodzakelijk kwaad, omdat er een tussenvorm van energievoorziening moet komen voordat Zwolle in 2050 energieneutraal is. Zij zal akkoord gaan met het onderzoek wanneer de wethouder aan de vereisten wordt toevoegt dat de vergister er maximaal 25 jaar komt te staan.

D66 is voornemens om het plan te steunen, maar ziet het ook niet als een duurzaam systeem. Echter, zij wil het niet bij voorbaat afserveren. Zij wil aan de onderzoeksvraag toevoegen hoe het ecologisch en financieel haalbaar is, en aantoonbaar duurzaam. Zij gelooft niet dat een tijdelijke keuze mogelijk is, en is overtuigd dat er een lock-in gaat komen.

Duurzaam transport

Het CDA vermeldt dat mestvergisten nuttige energie lijkt, maar het heeft ook nadelen. Dit is aan de orde geweest in een Rondetafelgesprek in de raad hierover. Zij ziet ook dat het in Assendorp en Binnenstad moeilijk is. Belangrijk is, vindt deze partij, dat de grondstoffen uit de regio komen. En hoe realistisch is de eis voor duurzaam transport, die in het voorstel staat?

Swollwacht is mordicus tegen, vanwege de stank, de vervoersbewegingen, de ecologische en economische ramp die het project gaat opleveren, en een logistieke nachtmerrie. Het project lijkt heel erg op greenwashing, zegt deze fractie. De revenues komen niet terecht bij Zwollenaren, maar gaan regelrecht het net van Enexis op.

Crisis

De PvdD is ook tegen. De leefbaarheid voor mens en dier wordt slechter met de mestvergister. Het levert een klimaatcrisis en een natuurcrisis op. Het milieuprobleem wordt zo naar de stad gehaald. In Nederland hebben we 500 miljoen dieren, dat is veel te veel. Al deze dieren vergen energie en vernielen groen. Bovendien is covergisting niet rendabel. Het restproduct van de vergisting, Renuwa, is in Nederland nog niet toegestaan als vervanger van kunstmest, en zal dus naar het buitenland moeten worden afgevoerd. Dat geeft ook weer onnodige kilometers.

De SP vindt dat Zwolle serieus naar de plannen moet kijken. Mest is niet duurzaam, vindt zij ook. Voor een groot deel komt dit in handen van commerciële partijen. Beter is het mest te voorkomen. Er zijn legio praktische bezwaren, en mestvergisting is geen magische oplossing voor het energieprobleem.

Reactie wethouder Arjan Spaans

Wethouder Spaans vind het een mooi debat. Het probleem is complex. De exit van fossiele energie baart hem zorgen. Vanwege de energietransitie zou het goed zijn tijdelijk groen gas te gebruiken. De techniek van mestvergisting gaat zijn beslag krijgen. Het moet wel maatschappelijk renderen. De grondstof is niet oneindig.

De mogelijkheid van het krimpen van de veestapel is al wel meegenomen in de plannen tot nu toe. Het proces kan niet sneller, omdat er al allerlei vervolgstappen nodig zijn. Een startnotitie moet er eerst zijn voordat men verder kan met de ontwikkeling. Daarna moet het nog naar de gemeenteraad komen. Eisen en randvoorwaarden komen er dan in. Ook een ontwikkelplan en Milieu Effect Rapportage (MER) moeten er nog komen.

Het alternatief voor groen gas zou aardgas zijn, en dat moet uit Rusland komen Dat vindt de wethouder niet wenselijk.