Foto: Tubantia, 2020 Lezing Academiehuis: The Image by Proxy
Dit is een openbare lezing in het kader van de reeks die No University Center for Advanced Studies een aantal keer per jaar aanbiedt. De lezingen worden gegeven door leidende wetenschappers, kunstenaars, en makers. De thuisbasis van het lezingenprogramma is het Academiehuis Grote Kerk, Zwolle.
Moderne fotografie
Het gebruik van (snapshot)fotografie voor het weergeven en delen van ervaringen is geen nieuw fenomeen. Traditionele methoden zoals ansichtkaarten en diavoorstellingen hebben plaatsgemaakt voor moderne varianten op sociale-mediaplatforms en digitale communicatie. Maar met bijna twee derde van de wereldbevolking in het bezit van een smartphone, is de schaal van beeldproductie en -verspreiding ongekend. Én het aantal geproduceerde foto’s is exponentieel aan het groeien. Inmiddels zijn er ongeveer 13 triljoen fotografische afbeeldingen en de voorspelling is dat dit aantal elk volgend jaar met plm. 2 triljoen zal toenemen. Plm. 73% zijn in het laatste decennium gemaakt. Deze overvloed aan beelden maakt het onmogelijk om een individuele foto los te zien van haar context in het grotere geheel. Net zoals het ontoereikend is om het totale landschap van beelden te begrijpen zonder de rol ervan in het Antropoceen te wegen.
Beelden van beelden
Veel beelden die worden gemaakt zijn in feite beelden van beelden: ik met de Eiffeltoren in de achtergrond bijvoorbeeld. Dit is een beeld wat al tientallen miljoenen keer gemaakt is, mijn eigen versie zal dus zowel een kopie als een referentie worden. Dat noemt men een “image by proxy”. Daarnaast zijn er kunstmatig gegenereerde beelden, zowel door enscenering als door technologie (AI) geproduceerd. Die maken een beeld gebaseerd op basis van systemen van context: een reclame met een product voor de Eiffeltoren als verwijzing naar de romantiek van Parijs. Dat heet een “image by context”.
Dit soort systemen van codificatie, situationering, commodificatie en significatie verhullen onze directe waarneming. Daardoor is esthetica onlosmakelijk verbonden met de context die door deze systemen wordt gegenereerd. In dit medialandschap vervagen namelijk de grenzen tussen verbeelding, hallucinatie en nachtmerrie voornamelijk op kwantitatieve wijze. En dat besef leidt steeds meer tot een groter maatschappelijk bewustzijn over het maken en consumeren van beelden, met discussies over onder andere authenticiteit, politieke implicaties, historische waarde en psychologische effecten.
Contextualiseren
Deze avond wil bijdragen aan dit bewustzijn door deze concepten te bespreken en te contextualiseren. Het doel is om een gesprek op gang te brengen over de ervaringen van deelnemers met deze fenomenen en om te verkennen hoe dit bewustzijn kan worden geïntegreerd in nieuw onderwijs. Als voorbeeld wordt de nieuwe opleiding “Try Out” van ArtEZ Zwolle gebruikt, die de urgentie en creativiteit van studenten benadrukt om sociale en transversale antwoorden te bieden op bijvoorbeeld de impact van beeldvorming op ons dagelijks leven.
Hij promoveerde aan de Universiteit Leiden, was onderzoeker aan de Technische Universiteit Delft en docent aan verschillende kunstacademies. Zijn onderzoek richt zich op de wisselwerking tussen het niet-antropocentrische verlangen, socio-architectonische condities en instabiele media, cinema in het bijzonder. Hij theoretiseert de “constructie” van perceptie als een nettoresultaat van (geactualiseerde of potentiële) autopoësis en entropie, waarbij het concept van het “Image by Proxy” een cruciale rol speelt. Tot zijn uitgebreide publicatielijst behoort de monografie “The Desire of the Medium” en hij heeft in ruim twintig landen lezingen gegeven.
Datum
Woensdag 28 februari 2024
Locatie
Academiehuis Grote Kerk
Uitgevoerd door
Jolijn Valk
19:00 uur