Drie Stolpersteine onthuld voor vermoorde familie van Hotel Wijnberg in Zwolle
Zwolle – Op de Veemarkt in Zwolle zijn op 4 mei drie Stolpersteine onthuld voor Alida Asser-Wijnberg en haar twee zoons. De drie werden tijdens de Tweede Wereldoorlog door de nazi’s vermoord. Zij runden destijds samen met vader Samuel Asser, Hotel Wijnberg, een begrip in Zwolle.
De gedenkstenen zijn geplaatst op de plek waar ooit het hotel stond in de wijk Kamperpoort direct achter de oude Veemarkt. Hotel Wijnberg was het ouderlijk huis van Selma Wijnberg. Ze was de laatste nog levende overlevende van het vernietigingskamp Sobibór, maar overleed in 2018. Samen met haar broer Abraham keerde ze na de oorlog terug naar het hotel.
Nazaten uit Canada, Verenigde Staten en Australië
De onthulling van de Stolpersteine werd bijgewoond door tientallen nazaten van de familie Wijnberg, afkomstig uit onder meer Canada, de Verenigde Staten en Australië. Ook burgemeester Peter Snijders was aanwezig. Later op de avond tijdens de dodenherdenking in het Ter Pelkwijkpark sprak hij de familie nogmaals toe „Speciaal heet ik welkom de familie Wijnberg. U bent met velen gekomen uit alle windstreken van de wereld. Het is een eer u hier te mogen ontvangen. Vanmiddag onthulden wij samen Stolpersteine op de plaats waar vroeger Hotel Wijnberg stond. Voor veel Zwollenaren is dat een bekende naam. De familie Wijnberg vormt een bijzonder deel van de geschiedenis.”
Na afloop van de herdenking legde de familie ook een krans.
Straatnaam
’s Middags kregen de kleinkinderen van de vermoorde familieleden ook een bijzonder eerbetoon: een straatnaambordje met de naam ‘Wijnbergstraat’. Een nieuw aan te leggen straat tussen de Veemarkt en de Rieteweg zal binnenkort officieel deze naam dragen. Op de plek waar ooit Hotel Wijnberg stond, komt een nieuw appartementencomplex. In de gevel daarvan keren de oorspronkelijke letters ‘Hotel Wijnberg’ terug. Zo blijft de geschiedenis tastbaar aanwezig in de stad.
Geen warm welkom
Na de oorlog keerden Selma Wijnberg en haar man Chaim Engel – beiden overlevenden van Sobibór – terug naar Zwolle. Maar een warm welkom kregen ze niet. Chaim werd zelfs door de toenmalige minister Kolfschoten als “ongewenst vreemdeling” bestempeld. Pas na veel strijd konden ze in Nederland blijven, waar ze korte tijd een stoffenwinkel openden. Uiteindelijk emigreerden ze naar de VS.
Selma overleed in 2018 op 96-jarige leeftijd. In 2010 bood de Nederlandse regering haar officieel excuses aan voor de kille behandeling na de oorlog. De Zwolse synagoge wijdde vorig jaar een permanente tentoonstelling aan haar leven.
Vergeten verleden
Pogingen om Hotel Wijnberg te behouden en om te bouwen tot Joods museum strandden. In 2017 werd het pand gesloopt. Daarmee leek een belangrijk deel van de Joodse geschiedenis van Zwolle verloren te gaan. Maar met de Stolpersteine, de straatnaam en de gevelletters keert de herinnering nu tastbaar terug.
