Bijbel van een meter breed opgedoken uit IJssel bij Zwolle

Zwolle – Wat Rijkswaterstaat op 5 mei rond het middaguur uit het water van de IJssel bij Zwolle viste, was bepaald geen modderige fietswiel of verdwaalde verkeerspion. Tijdens een ogenschijnlijk routineklus bij de Windesheim Uiterwaarden – een kolk met een directe verbinding met de IJssel – stuitten medewerkers onverwacht op een object dat meer vragen opriep dan antwoorden gaf.

Statenbijbel

Het bleek een gigantische statenbijbel, volledig doordrenkt met rivierwater. Het boek, ruim een meter breed en zo’n dertig centimeter dik, lag half verzonken in de kolk naast de IJssel. Een indrukwekkend exemplaar, met een dikke leren kaft, dat je eerder op een kansel verwacht dan op de bodem van een rivierarm.

Rijkswaterstaat was op dat moment bezig met een controle van de waterkwaliteit. “We hebben inderdaad een bijbel aangetroffen in het water,” laat woordvoerder Jenneke Blok weten. “Hij was volledig doorweekt. De medewerker die hem vond is gelovig en heeft zich erover ontfermd. Hij probeert het boek nu thuis te laten drogen.” Een herkomst is vooralsnog niet te achterhalen: in het boek staan geen namen, stempels of inscripties die verwijzen naar een kerk of eigenaar.

Antiekmarkt?

De vondst roept de vraag op of de statenbijbel afkomstig is van diefstal. En dat zou zomaar kunnen. In Overijssel werden tien jaar geleden op meerdere plekken Statenbijbels gestolen uit kerken, onder andere in Goor, Diepenheim, IJsselmuiden en Haaksbergen. De vermoedens wezen toentertijd richting een bende die het had gemunt op waardevolle gravures in de boeken – die los tot wel 500 euro per stuk opleveren op de antiekmarkt.

Jaarlijks krijgt ongeveer één op de twintig kerken in Nederland te maken met diefstal

Het gebeurt vaker dan je denkt. Jaarlijks krijgt ongeveer één op de twintig kerken in Nederland te maken met diefstal. Statenbijbels, koperen kandelaars, zilveren avondmaalsbekers – het zijn geliefde objecten voor criminelen. In katholieke kerken verdwijnen ook regelmatig vergulde kelken of collectebussen, vaak gevuld met geld voor het koor of de koffiepot.

Waarde

Terugkomend op de Statenbijbel. Deze zijn doorgaans tussen de 1000 en 3000 euro waard, afhankelijk van de staat en de aanwezigheid van originele gravures. Worden ze teruggevonden, dan ontbreken die waardevolle platen meestal – vakkundig uitgesneden en waarschijnlijk al verkocht.

Herkomst?

De Statenbijbel die nu opdook bij Zwolle verkeert in natte maar redelijke staat. Hoe het boek daar terecht is gekomen, blijft voorlopig onduidelijk. En ook hoe lang het boek in het water heeft gelegen. Wie denkt te weten wat de herkomst van deze bijbel is, kan contact opnemen met Rijkswaterstaat.