Zwolle moet 4,3 miljoen extra uitgeven aan steeds meer bijstandsgerechtigden

Zwolle – Het stadsbestuur van Zwolle heeft een tegenvaller van 4,3 miljoen euro per jaar op de post bijstandsuitkeringen. Het budget voor uit te betalen bijstandsuitkeringen wordt in 2016 met meer dan 5 % overschreden. Ook voor de komende jaren zal het aantal bijstandsgerechtigden nog meer oplopen, zo voorspelt het Centraal Planbureau. Om dit tekort op te vangen zal de gemeente Zwolle een beroep doen op de Vangnetregeling 2016 van het rijk voor een aanvullende rijksuitkering van 1,1 miljoen euro. De verwachte netto tegenvaller op het bijstandsbudget komt daarmee op 3,2 miljoen.

Verdeelmodel uitkeringsgeld werkt niet voor Zwolse situatie

De tegenvaller is grotendeels toe te wijzen aan het nieuwe verdeelmodel van uitkeringsgeld dat door de rijksoverheid wordt gehanteerd. De aannames in het verdeelmodel blijken niet te matchen met de Zwolse situatie. Het gemiddelde uitkeringsbedrag in Zwolle ligt hoger dan waar in de verdeling rekening mee wordt gehouden.

Veel mensen in bijstand met weinig kans op uitstroom

Daarnaast kent Zwolle een hogere toestroom van mensen in de bijstand die een lagere kans op uitstroom hebben. Dit is te wijten aan vier factoren:

1. Zwolle heeft een regionale centrumfunctie voor zorg en opvang. We kennen relatief veel begeleid woonvoorzieningen. De stad kent daarom veel mensen die voorheen bijvoorbeeld een Wajong uitkering hadden, maar nu in de bijstand zitten. Ook is in Zwolle het speciaal onderwijs geconcentreerd. Deze groep jongeren heeft een grotere kans om later in de bijstand terecht te komen. Ook is het aantal mensen met een schuldproblematiek hoger dan het landelijke gemiddelde. Met schulden is het lastig om aan een baan te komen.
2. De potentiële beroepsbevolking in Zwolle groeit. Hierdoor stijgt na rato dus ook het aantal bijstandsgerechtigden.
3. Werkeloosheid onder laag opgeleiden groeit snel. Zwolle kent een relatief hoge werkeloosheid onder laag- en middelbaar opgeleiden. De instroom vanuit de WW van langdurig werkeloze lager- en middelbaar opgeleiden naar de bijstand is daarmee waarschijnlijk ook groter.
4. Zwolle kent een sterke economie, maar kansen voor lager opgeleiden zijn laag. De regio Zwolle is een sterke regio, maar het aantal banen voor laag opgeleiden liggen momenteel niet voor het oprapen. Bovendien is de concurrentie van HBO- ers en MBO-ers die onder hun niveau werken groot. Daarom zullen er meer laag opgeleiden die langdurig werkeloos raken  in de bijstand terecht komen.

Stimulans vanuit de gemeente

Om te zorgen dat mensen die in de bijstand zitten zo snel mogelijk weer uitstromen gaat de gemeente Zwolle op meerdere fronten inzetten. Verwacht wordt dat tegen 2020 er meer vraag komt naar laaggeschoold personeel. Het gaat dan met name om de sectoren transport en logistiek. De gemeente wil hier nu al op anticiperen door opleidingsmogelijkheden bij MBO’s te onderzoeken voor mensen in de bijstand waarbij een baangarantie kan worden afgegeven door één of meerdere grote productie- en logistieke bedrijven in de stad. Ook de komst van grotere ondernemingen als de IKEA, Primark, Wehkamp distributiecentrum leiden tot meer banen. Met grotere werkgevers voert de gemeente ook altijd gesprekken over aanname van personeel met een arbeidsbeperking. Zo werken er bij de IKEA mensen van de WEZO in het restaurant, om de tafels netjes te houden. En soms worden er zelfs totaal nieuwe functies gecreëerd binnen bedrijven om mensen met een arbeidsbeperking toch werk te laten uitvoeren bij het talent dat ze hebben.  Met het organiseren van banenmarkten voor specifieke bedrijven probeert Zwolle ook een directe match tot stand te brengen tussen bijstandsgerechtigde en bedrijf dat specifiek personeel nodig heeft zoals chauffeurs of logistieke medewerkers.

Zwolle trekt ook extra geld uit om mensen sneller uit de bijstand te helpen. Het gaat om een bedrag van 750.000 euro.  Hiermee ondersteunt de gemeente werkgevers door bijvoorbeeld loonkostensubsidies te verstrekken en/of begeleiding/coaching te bieden voor mensen mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.