Video RTV Hattem | Waalse Kerkendag in Zwolle brengt Franstalige kerken samen
Zwolle / Hattem – In de Waalse kerk aan de Schoutenstraat kwamen zondag 2 november Waalse kerkgemeenschappen uit onder meer Leiden, Breda, Groningen en Den Haag bijeen voor de jaarlijkse Waalse Kerkendag. De dienst werd geleid door prof. dr. Riemer Roukema, vaste voorganger van de Zwolse Waalse gemeente, die al meer dan 330 jaar Franstalig is.
De dienst vond plaats in de historische Geertruidkapel, gebouwd in 1506 als kapel van het begijnhof van Sint-Geertruid. Na de Reformatie verdwenen de meeste gebouwen van het complex, maar de kapel bleef behouden. Sinds 1886 is het gebouw in gebruik door de Waalse gemeente. Het interieur bestaat uit een net- en sterrengewelf, met gewelfribben die rusten op kraagstenen waarvan enkele zijn voorzien van middeleeuwse plantaardige ornamenten. Tijdens een restauratie in de jaren tachtig van de vorige eeuw kwamen grafzerken tevoorschijn van onder anderen moeder Elisabeth en twee priesters die in de begijnentijd fungeerden als biechtvader.
Het pijporgel van Timpe
Tijdens de dienst werd gespeeld op het kleine pijporgel dat tegen de straatwand staat. Organist Lex Gunnik vertelde over de herkomst: het orgel werd in 1820 gebouwd door de Duitse orgelmaker Johan Wilhelm Timpe (1770–1836), oorspronkelijk voor een rooms-katholieke schuilkerk in Groningen. Toen katholieken vanaf 1840 weer in de openbaarheid hun geloof mochten belijden, werden schuilkerken verlaten en kwam het instrument beschikbaar. Het werd datzelfde jaar naar Zwolle gebracht, waarschijnlijk via trekschuiten door orgelmaker Petrus van Oekelen. In 1890 kreeg het orgel een tweede manuaal van de Zwolse orgelmaker Kamp, en enkele jaren geleden werd het technisch gerestaureerd door Reil.
‘Onze eigenheid’
De Waalse kerken in Nederland zijn ontstaan uit gevluchte Hugenoten nadat het calvinisme in Frankrijk werd verboden. Nog steeds worden de diensten geheel in het Frans gehouden. Volgens Roukema is dat een bewuste keuze. „Als wij het hier in het Nederlands zouden gaan doen, dan zouden we onze specificiteit, onze eigenheid verliezen. Dan gaan we concurreren met de andere kerken, en dat willen we niet,” vertelde hij aan de verslaggever van RTV Hattem. Bezoekers krijgen de preek op papier, zodat ook wie geen Frans spreekt kan meelezen.
Nederland telt nog twaalf Églises Wallonnes, die onderdeel zijn van de Protestantse Kerk in Nederland. In Zwolle is er eens per veertien dagen op zondagochtend een Franstalige dienst.
Na afloop van de dienst bezochten de aanwezigen onder meer de naburige synagoge voor een rondleiding en tentoonstelling. De Kerkendag werd afgesloten met een gezamenlijke lunch en een slotprogramma in de binnenstad.
