VIDEO – Herdenking 15 augustus Park Eekhout: Het verhaal van Sally LimDoean en Kamp Laarbrug Ommen
Zwolle – In Park Eekhout in Zwolle vond donderdagavond de jaarlijkse herdenking plaats bij het Oost-Azië monument. Deze plechtigheid staat in het teken van de slachtoffers van de Japanse bezetting van voormalig Nederlands-Indië, de onafhankelijkheidsoorlog van Indonesië en de zaak Nieuw Guinea. Dit jaar werd speciale aandacht besteed aan de ontheemding van KNIL-militairen en hun families, die na de onafhankelijkheid van Indonesië gedwongen naar Nederland werden overgebracht.
Barakken
Onder de aanwezigen was mevrouw Sally LimDoean. Ze groeide op in de barakken van Kamp Laarbrug in Ommen, waar haar moeder samen met haar toenmalige echtgenoot en KNIL-militair terechtkwam. De echtgenoot overleed in het eerste jaar in Nederland waarna de moeder hertrouwde met iemand uit het kamp. Sally werd er geboren.
Kamp Laarbrug Ommen
Het was een wereld van verschil tussen de Molukken en het Nederlandse Kamp Laarbrug voor de gerepatrieerden. “We zaten in houten barakken, waar het ’s winters koud was. Ik herinner me nog de ijspegels die aan de daken hingen,” vertelde ze. Ook het eten ging anders. Hoewel de Molukse meisjes en vrouwen al jong heel goed konden koken moesten er toch Nederlandse aardappelen worden geschild. Maar er was een sterke band binnen de Molukse gemeenschap. “Er waren families onder elkaar, maar ook dorpsgenoten. Dat gaf een band. Zeker in den vreemde”, vertelt mevrouw LimDoean. “Lief en leed werd met elkaar gedeeld. Iedereen was er voor elkaar. Verjaardagen, belijdenissen, trouwen, overlijden”.
Holtenbroek
Na zo’n twaalf jaar in Kamp Laarbrug verhuisde de familie naar de wijk Holtenbroek in Zwolle. “We moesten integreren”. Het werd de Praetroiusstraat en de Frobergerstraat. “Later kwamen de grotere gezinnen. Dat waren gezinnen met ongeveer tien kinderen. Daarvoor waren huizen met vier slaapkamers”, vertelt ze.
Kleine wereld
Je voelt dat je aan de andere kant van de wereld bent, maar emotioneel voel je: dit is waar ik hoor. Hier hoor ik bij Sally LimDoean
In 1983 ging mevrouw LimDoean voor het eerst naar Indonesië, het land waar haar moeder had gewoond. “Het was een heel bijzondere ervaring. Dat kun je niet omschrijven. Je voelt dat je aan de andere kant van de wereld bent, maar emotioneel voel je: dit is waar ik hoor. Hier hoor ik bij. Het is een ervaring die je alleen kunt begrijpen als je in den vreemde bent geweest.” deelde ze.
Heimwee
Over de oorlog en de onafhankelijkheidsstrijd werd thuis nooit gesproken. “Onze ouders komen uit Zuidoost-Molukken. Zij hadden geen ideaal om zelfstandig, los van de Indonesische regering, te komen, zoals dat wel speelde bij de Zuid-Molukse gemeenschap. Wat zij wel hadden, was een diepgewortelde heimwee naar het vaderland, naar hun familie.” En als het gaat om trauma? “Mijn vader en moeder spraken daar niet over. Het verdriet was misschien heimwee—dat is mijn invulling, mijn aanname. Mijn moeder was vaak verdrietig, en ik denk dat ze zichzelf troostte door over de familie en hun leven daar te praten.”
