Verslag: Gemeenteraad over prijssegmenten woningbouw en referendumverordening

Zwolle – Maandagavond 12 september was er in de gemeenteraad van Zwolle een zogeheten Rondetafelgesprek over de prijssegmenten in de woningbouw en een debat over de vernieuwing van de referendumverordening uit 2021.

Prijssegmenten woningbouw

De gemeenteraad wilde onderzoeken of de verdeling van de prijssegmenten in de woningbouw in 30/40/30% (respectievelijk goedkoop/middenduur/duur) nog wel actueel is. Daarvoor zijn een aantal medesprekers uitgenodigd. Dit zijn mensen van makelaarskantoren, het adviesbureau RIGO, Delta Wonen, Trebbe, een woningmarktdeskundige, Van Wonen en de gemeente Zwolle.

Annemee van de Klundert van de VVD mocht als eerste haar vragen stellen en zij zei dat wij in een uitdagende tijd leven. Er worden nu veel appartementen gebouwd, maar alle prijssegmenten zijn belangrijk, zegt zij. Ze wil weten hoe het zit met een eventuele doorstroming naar zulke appartementen.

Friso de Zeeuw, de woningmarktdeskundige, zegt daarop dat uit landelijk onderzoek blijkt dat mensen vooral grondgebonden woningen willen (huis met tuintje). Wat betreft de doorstroming zijn er twee bewegingen. Ouderen en gezinnen met een sociale huurwoning die willen of kunnen doorstromen. Echter dat doen zij niet zomaar. Prijs, comfort en locatie zijn belangrijk. Er moet wel zwaar op worden gestuurd, zodat er woningen vrij komen. Nienke Venekamp-Brandt van Van Wonen herkende zich in deze uitleg.

De ChristenUnie vraagt zich af hoe de informatie uit het onderzoeksrapport van RIGO over de verdeling van de prijssegmenten in relatie staat tot de regio. André Buys van RIGO meldt dan dat het onderzoek zich specifiek op Zwolle richt. Woningbouw houdt echter niet op aan de stadsgrenzen. Om naar de regio te kijken zou er een nieuw onderzoek moeten komen.

D66 haalt de mening van hoogleraar aan de TU Delft aan, professor Boelhouwer. Deze meet dat 60% van de 65 plussers op zoek is naar een appartement en van de alleenstaanden onder hen zelfs 80%. Friso de Zeeuw heeft veel waardering voor deze geleerde, maar nuanceert toch deze uitspraak. De eisen die deze mensen stellen aan woningen zijn namelijk erg hoog. Gianne Koelewijn van de gemeente Zwolle ziet dat er een duidelijke mismatch is tussen woningvraag en -aanbod. Er zijn echter niet echt goede cijfers van in Zwolle. Er is wel een doelgroepenonderzoek gaande. De doorstroom bij ouderen is laag, zegt zij.

Referendum verordening

De SP trapt deze sessie af met de woorden dat het ontzettend belangrijk is voor burgers om hun stem te kunnen laten horen, en dat zij groot voorstander is van het referendum. Zij ziet graag zo breed mogelijke opties. Zij wil heel graag dat ook de raad de mogelijkheid krijgt een referendum te starten. Dit wordt raadplegend referendum genoemd.

Volt vindt dat een referendum kwetsbaar is als mensen niet goed geïnformeerd zijn of niet goed weten wat de consequenties zijn van hun stem. Zij spreekt zich uit voor een preferendum, waarbij de vraag beter beschreven is en er een meerkeuze antwoord mogelijk is. Dat maakt de referendumuitspraak preciezer. Ook ziet zij graag een Citizen Initiative Review (CIR), overgewaaid uit de VS, Dit is een soort burgerberaad, maar dan eenvoudiger.

De PvdA vindt ook een referendum belangrijk democratisch instrument. Zij zou graag zien dat een referendum bindend wordt, omdat burgers anders nog kunnen denken dat zij voorbijgefietst worden. Wettelijk is dit echter niet mogelijk, zoals ook de VVD er fijntjes aan herinnerd.

Het CDA wil graag de mening over het referendum nuanceren. Zij ziet een grote kans op polarisatie door de ja/nee vraag in het referendum. Ook gaan er hoge kosten gemoeid met de uitvoering van een referendum. Toch wil zij dit middel graag behouden omdat het tot nu toe in Zwolle goed heeft gewerkt, bijvoorbeeld bij het referendum over de gokhal. Wel is zij tegen het bindend referendum.

GroenLinks prefereert het burgerberaad boven het referendum, maar wil het zeker niet afschaffen. Zij wil zowel een raadgevend als raadplegend referendum, vernieuwing dus. Preferendum vindt zij ook een heel goed idee. Ook moet er voldoende subsidie zijn voor alle kampen in het referendum, zodat iedereen gelijke kansen krijgt.

De ChristenUnie is ook vrij kritisch over het referendum. Zij vindt het belangrijk om naar andere, laagdrempeliger participatiemogelijkheden te kijken. Dit kunnen zijn bewonersbijeenkomsten, enquêtes, het gesprek in de stad. Zij denkt dat het vertrouwen in de politiek niet groter wordt als er referenda worden gehouden.

De VVD vindt dat transparantie van de overheid heel belangrijk is voor draagvlak in de samenleving en vertrouwen. Een raadgevend referendum vindt zij daarom prima. Als de gemeente haar best doet is een raadplegend referendum niet nodig. Het kan dan ook een politiek steekspel worden. Zij vindt het prima wanneer het geheel gedigitaliseerd wordt.

D66 is van oudsher voorstander van veel inspraak voor burgers en vernieuwing. Zij weet dat in 2023 waarschijnlijk het burgerberaad wordt ingevoerd. Hoe meer inspraak hoe beter, zegt zij. Toch vindt zij het referendum een zwaar instrument. De drempel voor een referendum moet zo laag mogelijk zijn, en er moeten geen onnodige regels voor zijn.

Voor de PvdD is het ook belangrijk dat burgers kunnen meebeslissen. Zij is dan ook voor zowel een raadgevend als raadplegend referendum. Een burgerberaad wil zij ook graag. Een referendum is echter niet een alledaags middel, zegt zij. Zij wil de opkomstdrempel afschaffen en de percentages handtekeningen die er voor een referendum moeten zijn, zo laag mogelijk houden.

Reactie burgemeester Peter Snijders

Peter Snijders dankt de aanwezigen voor het gesprek. Hij bevestigt dat in 2023 het burgerberaad er aan komt. Het burgerpanel, de klankbordgroepen en de informatie avonden blijven behouden. De meerderheid van de raad is voor een raadgevend referendum, een groot deel ook voor raadplegend. Nieuw is de idee voor een preferendum. Het CIR is een goed idee om te onderzoeken.

Alle fracties zijn gehoord, zegt de burgemeester, en de meningen worden meegenomen in de komende besluitvorming.