Zwolle – De voorgenomen sloop van de IJsselcentrale gaat niet zonder slag of stoot. Veel mensen uiten via sociale media hun verontwaardiging over de sloop van dit ‘markante Zwolse gebouw’. Via de officiële weg hebben Erfgoedvereniging Heemschut en de Stichting Cuypersgenootschap laten weten het niet eens te zijn met de sloop. Deze twee partijen hebben bezwaar gemaakt bij de Gedeputeerde Staten van Overijssel. Ook hebben ze het college van Zwolle verzocht om de elektriciteitscentrale ‘Harculo’ als gemeentelijk monument aan te wijzen. Woensdagmiddag kwamen ook de PvdA fracties uit Zwolle en Overijssel met een kritische reactie op geplande sloop. Zij vragen zich af of de typerende waarde een rol heeft gespeeld bij de verlening van de sloopvergunning.
Voordracht monument afgewezen
In 2013 overwoog de gemeente Zwolle om de IJsselcentrale tot monument te bestempelen. Dit naar aanleiding van een onderzoek van de Zwolse welstandscommissie Het Oversticht en een positief van de monumentencommissie uit die tijd. Er werd toentertijd geadviseerd om de IJsselcentrale een monumentenstatus te geven. De gemeente Zwolle heeft die voordracht toen afgewezen. ‘In de afwijzing van 28-8-2013 onderkende B&W weliswaar de monumentale waarde van het complex, maar lieten zich leiden door het argument van de eigenaar dat de geplande capaciteitsuitbreiding en een gemeentelijke monumentenstatus niet samengaan.’, zo schrijft de Erfgoedvereniging Heemschut op haar website.
Omdat de situatie inmiddels gewijzigd is pleit deze partij samen met de Stichting het Cuypersgenootschap voor bescherming en een onderzoek naar herbestemming. ´Bij herbestemming en nieuwe bedrijfsmatige ontwikkelingen kan de monumentale waarde van het complex juist het uitgangspunt zijn.´
Bouwkundige waarde juist ingeschat?
Ook de Overijsselse PvdA-fractie heeft vraagtekens bij de afgegeven sloopvergunning door de provincie. Ze vraagt zich af of Overijssel de bouwkundige waarde van de karakteristieke IJsselcentrale wel goed heeft ingeschat. “De centrale is een enorm markant gebouw,” stelt PvdA-Statenlid Hans Nooter. “Of je hem nu mooi vindt of niet, de IJsselcentrale is absoluut één van de herkenningspunten van Zwolle. Ik wil van de provincie weten of die typerende waarde een rol heeft gespeeld bij de verlening van de sloopvergunning.”
Centrale uit wederopbouwperiode met consequente bouwstijl
Over de monumentale waarde is het Heemschap heel duidelijk:´Het complex van de Harculo/IJsselcentrale heeft hoge architectonische en cultuurhistorische waarde. De centrale Harculo is een van de laatste centrales in Nederland die nog grotendeels intact is én in redelijk originele staat.´ Volgens de genootschappen stamt de centrale uit de wederopbouwperiode en is het een monumentaal gebouw. ´Bij latere uitbreidingen is consequent dezelfde bouwstijl toegepast, met de kenmerkende en unieke betonnen gevelplaten, vervaardigd door de Fa. Schokbeton.´
Ook blijkt de centrale een representatief voorbeeld te zijn van de utiliteitsbouw van het Zwolse ingenieursbureau De Gruyter. In 1955 ontworpen als een totaalconcept en passend in het kwetsbare uiterwaardenlandschap van de IJssel. De ‘Harculo-centrale’ bestaat uit een hoofdgebouw met schoorstenen, bijgebouwen, kantoren en havens. ´Het cultuurhistorisch belang van het kantoorgebouw wordt versterkt door de kunstwerken die aanwezig zijn uit de wederopbouwperiode met o.a. wandreliëfs van de gerenommeerde kunstenaar Titus Leeser.´, aldus het Heemschap.
Intentieverklaring herbenutting Harculocomplex
Frankwin Mussche van de PvdA verwijst naar een intentieverklaring die Zwolle, de provincie en eigenaar Electrabel in 2002 hebben gesloten. Over de gezamenlijke intentie voor herbenutting van het Harculocomplex zegt Mussche: Ín deze intentieverklaring werd het belang om de centrale als voormalig industrieel complex herkenbaar te houden nog eens onderstreept. Die verklaring en dat voornemen lijken nu te zijn vergeten. Het steekt dat zo’n markant Zwols gebouw zomaar en zonder discussie wordt afgebroken.’
Sloop start na de zomervakantie
Een maand geleden werd bekend dat de Provincie Overijssel een vergunning heeft verleend voor de sloop. Royal HaskoningDHV gaat in opdracht van eigenaar Engie direct na de zomervakantie hiermee starten. Het project moet volgens de afgegeven vergunning binnen 2 jaar zijn afgerond. Wat de nieuwe bestemming van het terrein wordt is nog niet bekend. Wel is duidelijk dat het ‘duurzame energie’ bestemming krijgt. Dit kan variëren van de uitbreiding van het zonnepark tot een biomassa centrale.
Bekijk ook: Alle ins en outs
Donkere wolken boven de #IJsselcentrale #CentraleHarculo #Zwolle Mijn grote buurman wordt gesloopt! #sloop pic.twitter.com/1sZY55LS3e
— Michiel Bilstra (@MichielBilstra) 21 april 2016
CODE ROOD VOOR #IJSSELCENTRALE #ZWOLLE pic.twitter.com/AAmtd4nTOd
— Ton Huis in ’t Veld (@domusincampo) 2 mei 2016