Het verhaal van Joop van Ommen verteld
Minister Arie Slob: We hebben figuren als Joop ook gewoon nodig in de stad en Nederland
Zwolle – “Als ik én de gemeente én de Hanos moest betalen, dan betaalde ik de Hanos. De gemeente moest dan maar even wachten.” Zie hier Joop van Ommen ten voeten uit. Joop, is gepensioneerd sinds een half jaartje maar nog net zo strijdbaar als altijd. Zaterdagmiddag werd het – door Anton Cramer geschreven – verhaal van Joop’s leven officieel gepresenteerd. “Het verhaal ligt op straat” is geen biografie geworden maar een bloemlezing uit de verhalen en anekdotes die Joop aan Anton vertelde.
Joop en Anton waren eerder al te gast in Studio Stadkamer, klik hier om die aflevering terug te kijken.Het eerste exemplaar van het boek werd uitgereikt aan Joyce de vrouw van Joop. En niet door de eerste de beste maar door minister Arie Slob. “Toen ik vertelde dat ik een voorwoord ging schrijven bij een boek, fronsten ze op mijn ministerie nog wel even de wenkbrauwen. Het boek was er immers nog niet eens. Maar ik had zoveel vertrouwen in Joop én Anton dat ik dat toch aandurfde.” Slob was in de jaren 90 raadslid in Zwolle en leerde daar Joop van Ommen kennen. Net als schrijver Anton Cramer overigens, die op het stadhuis werkzaam was als ambtenaar. Van Ommen kwam zeer regelmatig voorbij in de gesprekken op het Grote Kerkplein. Daar waar de politici, bestuurders en ambtenaren hun best deden om zich aan de regels te houden, trok Joop zich van die regels helemaal niets aan. Zijn enige motto was “niemand slaapt op straat”. En als regels daarbij in de weg zaten, dan negeerde je ze gewoon.
Ik heb de ambtenaren al gedreigd. Als er deze winter iemand op straat moet slapen, dan koop ik hoogstpersoonlijk een tent voor ze en zet die op midden voor de ingang van het stadshuis. Niemand hoort op straat te slapen!!!” Joop van Ommen, over de strijd die nog lang niet gestreden is.
Vriendin Nelleke Vedelaar: “Joop is een held!”
Eén van de bestuurders die Joop zéér regelmatig tegenkwam is Nelleke Vedelaar in haar functie als wethouder. Ondanks de verschillen groeiden de twee uit tot echte vrienden. “Zelfs nu ik voorzitter ben van de landelijke PvdA, belt ie me nog steeds. ‘Nelleke met Joop, bel mie ev’n trug’ staat er dan op mijn voicemail. En als Joop belt dan, bel je natuurlijk terug.” Ze streden dan ook voor dezelfde zaak. Nelleke binnen de regels en Joop er soms buiten. Maar altijd met doel om die personen een stem te geven die niet voor zichzelf op konden komen.
Vedelaar: “Als stad en land, heb je helden als Joop nodig. We zitten met ons allen wel eens vast in alle regels. En dan is er gelukkig altijd wel een Joop die daar tegenin gaat en ons wijst op waar het echt om gaat. Niet om regels te handhaven maar om mensen te helpen. Ik ben er trots op dat ik vanmiddag als vriendin van Joop deze presentatie aan elkaar mocht praten.”
De meest bijzondere spreker op de presentatie was misschien wel Eric Mulder. Eric is een voorbeeld van de mensen waarvoor Joop het altijd opnam. Een goede jeugd, zelfs een VWO diploma en toch diep in de problemen en zwaar verslaafd geraakt. Onder andere door post traumatische stress na de Libanon-missie. Maar hoe groot zijn problemen ook waren, altijd kon hij terecht bij Joop. “We konden altijd bij Joop binnenlopen, er was altijd koffie, soep. En als het nodig was ook een goed gesprek en een bed.” Eric is er uiteindelijk weer helemaal bovenop gekomen, vooral dankzij de steun van Joop. Hij stond dan na afloop van de presentatie trots achter de verkoopdesk waar het boek te koop was.
Bijna geen boek
Normaal staat bij een boekpresentatie de schrijver centraal. Maar Anton Cramer kwam nauwelijks aan het woord. Toch hebben we het aan Anton te danken dat het boek er ook daadwerkelijk is en het verhaal van Joop nu voor iedereen te lezen valt. “Op een gegeven moment heb ik tegen Joop gezegd, Joop als we zo doorgaan, dan stop ik ermee. We hadden het alleen maar over alle berichten die al in de pers hadden gestaan. Nergens ging het over de drijfveren van Joop. Waarom ijsbeert iemand nachts heen en weer tussen zijn bed, de koffiemachine en de dak en thuislozen. Waar haalt hij zijn motivatie vandaan om dat – ondanks alle tegenwerking van het stadsbestuur – te blijven doen? Dat is het verhaal dat ik wilde vertellen.”
Op dat moment schoof Joyce- de vrouw van Joop – bij het tweetal aan. En op dat moment begon Joop ook echt te vertellen. Over zijn jeugd, de armoede thuis. Over zijn moeder Jenny, hoe die altijd tijd voor iedereen maakte. Kortom de echte Joop kwam aan het licht. Toch is het daarmee geen biografie geworden. Dat wilde Joop ook niet: “Als ze een biografie gaan schrijven, dan ben je bijna dood. En dat wil ik nog lang niet.”
Nog lang geen einde
Zowel Joop als Anton kijken trots terug op het boek. Maar zijn tegelijkertijd eigenlijk ook teleurgesteld. Anton: “Als Arie Slob, zegt dat we mensen als Joop nodig hebben, dan maak ik me daar kwaad over. De bestuurders en de maatschappij moeten zich schamen. Hoezo hebben we mensen als Joop nodig. Zorg dat de regels zo zijn dat helden als Joop juist niet nodig zijn. Neem als maatschappij je verantwoordelijkheid en zorg voor ál je burgers.” Ook Joop constateert dat al zijn werk niet hebben gezorgd voor een definitieve oplossing. Nog steeds slapen er mensen – ook in Zwolle – op straat. “En als ze denken dat ik me nergens meer bemoei, nu ik met pensioen ben, dat hebben ze het mis. Ik blijf opkomen voor degene die dat niet voor zichzelf kunnen.
Vanaf nu te koop
Het boek “Het leven ligt op straat” is vanaf nu te koop bij de boekhandels in Zwolle. Nelleke Vedelaar: “Iedereen zou dit moeten lezen, inwoners én bestuurders. Niet alleen hier in Zwolle, maar ook in de rest van Nederland en zeker in Den Haag.”
