Gemeenteraad gevraagd om mening over prestatieafspraken wooncorporaties

Zwolle – Elke 4 jaar maken de gemeente, woningcorporaties en huurdersorganisaties in Zwolle gezamenlijke prestatieafspraken. Deze prestatieafspraken vinden hun juridische basis in de Woningwet. Het college van burgemeester en wethouders legt haar ambities voor aan de raad in een nota om over te denken.

Bij prestatieafspraken gaat het niet alleen over investeringen van corporaties in vastgoed. Het gaat ook
over leefbaarheid, huurbeleid, verkoop van woningen en duurzaamheid. De prestatieafspraken moeten
ingaan op een vijftal verplichte onderwerpen. Dat zijn liberalisatie en verkoop; nieuwbouw en aankoop van woningen; betaalbaarheid en bereikbaarheid voor de doelgroep; huisvesting van specifieke doelgroepen en leefbaarheid en maatschappelijk vastgoed. Er is tevens aandacht voor de prioriteiten vanuit de rijksoverheid, zoals versnelling, duurzaamheid en betaalbaarheid.

Sociale woningen

De afgelopen jaren is het niet altijd gelukt de geraamde aantallen van 30% sociale woningbouw te halen. Ook in de komende periode heeft, naar verwachting, de voortgang in de ontwikkelgebieden om uiteenlopende redenen te maken met tegenwind. De realisatie van voldoende sociale huurwoningen zal dan ook de aankomende jaren onder druk blijven staan. Oplossingen hiervoor zijn mogelijk gelegen in het realiseren van meer woningen in het sociale segment binnen de ontwikkelgebieden en door het benutten van realisatiekansen voor sociale nieuwbouw buiten de ontwikkelgebieden. Daarnaast biedt de realisatie van flexwoningen de mogelijkheid om op korte termijn betaalbare woningen aan de voorraad toe te voegen.

Koop en sloop

De Zwolse corporaties verkopen jaarlijks enkele tientallen woningen. De volkshuisvestelijke redenen om bezit te verkopen is ingegeven om meer verschil tussen huur en koop te bewerkstelligen in wijken met verhoudingsgewijs veel huurwoningen. Met verkopen kunnen corporaties doorstroming en eigenwoningbezit van hun doelgroep bevorderen. Naast de afschaffing van de verhuurdersheffing, kan de verkoop van woningen voor sommige corporaties een noodzakelijk middel zijn om te kunnen blijven investeren in (nieuwbouw)woningen. Dit met het oog op de grote opgave op het gebied van realiseren van nieuwbouw als ook versnelde verduurzaming van de woningvoorraad en zorgen voor lagere woonlasten.

Slopen en nieuwbouwen doen de corporaties als dat de juiste keuze is voor het klimaat, voor de wijk en voor
de bewoners.

Woonruimteverdeelsysteem

Voor de komende meerjarige prestatieafspraken is het zaak om concrete afspraken te maken over welk aandeel van de vrijkomende woningen wordt toegewezen aan welke aandachtsgroepen. Daarbinnen is het van belang om de juiste afwegingen te maken op het vlak van leefbaarheid en balans in buurten en wooncomplexen.

2023 staat ook in het kader van de implementatie van de Woningzoeker in de gemeenten Ommen, Hardenberg, Dalfsen, Staphorst, Raalte en Olst-Wijhe. Met het woningbezit van de vijf deelnemende corporaties worden er op dit moment ruim 30.000 woningen via De Woningzoeker bereikbaar gemaakt. Met de aansluiting van de drie toe te treden corporaties, te weten SallandWonen, Vechthorst en Vechtdal Wonen, worden er dan in totaal ruim
45.000 woningen via De Woningzoeker verdeeld.

Doorstroming

Het bevorderen van de doorstroming en beter benutten van de bestaande woningvoorraad vergt medewerking en inzet van verschillende partijen. Vanuit de gemeente start men in 2023 met een aanpak die moet leiden tot een actieplan doorstroming. Hierbij zoekt de  gemeente actief de samenwerking met betrokken partijen in de stad. De woningcorporaties spelen daarbij een belangrijke rol.

Betaalbaarheid

Voor de corporaties is het individuele huurbeleid (onder andere het passend toewijzen en de jaarlijkse huurverhoging) de belangrijkste bijdrage aan de betaalbaarheid. Voor de gemeente zijn dit de maatregelen voor inkomensondersteuning. Daarnaast kunnen huurders geholpen worden door ze wegwijs te maken bij het vinden van de juiste vormen van ondersteuning. Dit gebeurt onder meer in de vorm van de voorzieningenwijzer.

Duurzaamheid, energietransitie en klimaatadaptatie

Corporaties hebben als gevolg van de Nationale Prestatieafspraken verhoogde doelstellingen. En hebben hier ook financiële ruimte voor gekregen door het afbouwen van de Verhuurderheffing. Daarnaast is van belang de gemeentelijke ambitie om in 2040 klimaatneutraal te zijn. Ook is het van belang om oog te hebben voor huurders met verduurzamingsideeën en wensen en die bereid zijn zelf te willen investeren. Dit zal betrokken worden bij de afspraken die Zwolle maakt over verduurzaming vande panden van de corporaties (welke gebouwen wanneer en welk ambitieniveau/label).

Natuurlijke wijkvernieuwing

De warmtetransitie, de verduurzaming van de woonvoorraad, de aanpak van wijken met een gespikkeld bezit, zijn opgaven die in elkaar grijpen en vragen om een gezamenlijke en integrale aanpak.
Daarnaast is er de ambitie om in te zetten op een integrale wijkgerichte aanpak om de behoefte aan
maatschappelijke voorzieningen (welzijn, onderwijs en kinderopvang, sport, cultuur, eerstelijnszorg) in
beeld te brengen en te vertalen naar vastgoed.

Leefbaarheid en groen

Een goed voorbeeld van de aanpak hier is dat er zeer recent een convenant aanpak ernstige overlast is ondertekend door gemeente, corporaties en politie. In dit convenant zijn afspraken gemaakt over de taken, verantwoordelijkheden en de onderlinge samenwerking bij de aanpak van woonoverlast.

Wonen en Zorg

De samenleving staat op het snijvlak van wonen en zorg voor grote maatschappelijke opgaven: de verdere extramuralisering in de zorg en de dubbele vergrijzing in 2040 heeft een enorme impact op de samenleving. Het aantal 65+’ers is de afgelopen 10 jaar in Zwolle met meer dan 50% toegenomen en dit percentage blijft de komende jaren stijgen.
Beschikbaarheid van passende toekomstbestendige woningen en woonvormen met borging van (mantel-) zorg en (welzijns-) voorzieningen is hierdoor een prominent vraagstuk geworden. Dit brengt een enorme huisvestingsopgave met zich mee.

De gemeente wil graag samenwerking en integrale aanpak om al deze thema’s te realiseren.