Potlood
Misschien zou je
misschien zou je het jezelf gemakkelijker maken
als je je de mensen
terug kan denken als kinderen
dat om die en om die
eens een moeder wakker heeft gelegen
dat een vader trots als een pauw
met ze ging wandelen
dat ze een vingertje knelden
tussen de deur
en huilden om een bloedende knie
en dat ze eens in de
eerste klas hebben gezeten
een veel te groot potlood
in het knuistje
Aan dit ontroerende gedicht van Trinus Riemersma denk ik de laatste dagen vaak. Misschien zouden we de mensen eens terug kunnen denken als kleine kinderen. Onschuldig, onhandig, op zoek naar liefde en aandacht.
Misschien zouden we dat ook eens kunnen doen bij mensen uit onze eigen omgeving. Die nare buurman, die vervelende collega, onze schoonmoeder of baas. Of de mensen die dagelijks tot ons komen via de media, ik noem maar eens twee namen: Thierry, of Silvana.
Vorige week gingen we naar de stembus. Het waren verkiezingen voor Provinciale Staten en waterschap, maar het leek, zoals wel vaker met verkiezingen voor deze bestuurslagen, meer op een landelijke krachtmeting. Was de uitslag een uiting van onvrede, angst, protest?
Voor de opkomst was het in elk geval een mooie dag: na acht jaar kwam er eindelijk weer meer dan de helft van de kiezers opdagen. In Zwolle kwam zelfs 61,4% stemmen, bijna 10% meer dan vier jaar geleden.
Het Forum denderde met sneltreinvaart de provincies en daarmee de Eerste Kamer binnen. Ook in Overijssel kwam de partij uit het niets op 6 zetels. Chapeau. In Zwolle gingen de meeste stemmen naar GroenLinks met 16,5%. De ChristenUnie kwam hier met 13,1 % op de tweede plek. De VVD scoorde 12,8 procent van de stemmen en de FvD kwam als nieuwkomer op 9,1 %.
De Twittertrollen van links en rechts buitelden weer eens over elkaar heen met extreme reacties.
Je kon de volgende dag op je werk als Forumstemmer in sommige omgevingen maar beter je mond houden. Want de reacties logen er niet om. Met als triest dieptepunt de uitroep bij een landelijke demonstratie in Amsterdam: “Als je Thierry dood wilt schieten, zeg dan paf”. Door de aanstekelijke bekende melodie bleef het liedje dagenlang tegen m’n zin in m’n hoofd zitten. Zo sterk is muziek, en zo slap de vrije wil.
Net zoals ik vroeger soms per ongeluk ‘foute’ nummers over Sinterklaas in m’n hoofd had, die stoere jongens op school zongen. Dat vond ik zó erg. Ik wilde het niet, en ik hoopte maar dat Sinterklaas me niet in de zak zou stoppen om deze verwerpelijke gedachtes. Ook al heb ik nooit in God geloofd, Sinterklaasvrezend was ik zeker.
Wat zouden die stoere jongens van toen nu gestemd hebben?
Vroeger op het schoolplein was er geen verschil. Tom kwam altijd op z’n klompen naar school, en Fleur zat op hockey. Maar in de pauze knikkerden we samen.
Wat mij persoonlijk angst inboezemt, is niet de grote overwinning van Forum of GroenLinks, maar de toenemende polarisatie. Want dat is wat deze tijd doet: het drijft mensen uit elkaar. Hoog versus laag, man versus vrouw, links versus rechts, Randstad versus regio.
Zouden we soms vergeten zijn dat we één ongelooflijk belangrijk ding gemeen hebben: we zijn allemaal mens.
Ik moet dan denken aan het verhaal van de rabbi die aan zijn studenten vroeg hoe je het moment kunt herkennen wanneer de nacht eindigt en de dag begint.
Het gaat niet om het onderscheiden, zoals de studenten dachten, van bijvoorbeeld een huis in een weiland, of van een dier – of het een koe of een schaap is. Nee, “wanneer je in het gezicht van een vreemde kijkt en het herkent als je eigen. Tot die tijd, is de nacht nog bij ons.”
Niet scheiden, maar verbinden.
Maar dat lijken we bijna te vergeten. We ontmenselijken elkaar. Het gaat over ‘gutmenschen’ en ‘fascisten’. Maar we zijn allemaal die man of vrouw in de rij bij de supermarkt, we staan naast elkaar in de file, staan op zaterdagochtend langs de lijn, of het nu bij voetbal of bij hockey is. We staan er. We slikken allemaal onze tranen weg en houden onze kinderen extra stevig vast als we iets lezen over een verschrikkelijk ongeluk of aanslag.
Laten we niet vergeten dat we mensen zijn. Dat om elk van ons iemand ooit wakker heeft gelegen, dat we geliefd zijn, gemist zouden worden.
Een FvD-stemmer is niet per definitie een racist, fascist of idioot. Dat weet ik, want ik ken ze, en u ook.
Een GroenLinks-stemmer is niet per definitie een wegkijker, een mannenhater of cultuurvernietiger. Dat weet ik, want ik ken ze, en u ook.
Laten we in Zwolle en Overijssel het hoofd koel houden. Elkaar blijven groeten op straat. Samen feesten op Koningsdag of het Bevrijdingsfestival en samen treuren bij verlies van PEC. Wij Zwolle, zoals onze burgemeester zei.
Misschien slaag ik niet in mijn oproep tot verbinding, en word ik onherroepelijk ook in een hokje gestopt. ‘Te soft’, voor zowel hardcore links als hardcore rechts. Dát zouden ze dan tenminste gemeen hebben, hun gezamenlijke afkeer van redelijkheid en nuance.
Laten we niet vergeten dat we mensen zijn. Met angsten en verlangens. En dromen tot het licht wordt. Mensen die allemaal gewoon maar wat doen. Met soms een veel te groot stempotlood in ons knuistje.
© Hanneke Poelmans
