Zwolle – Postbedrijf Sandd wordt overgenomen door PostNL vanaf februari 2020. Gevolgen van de overname zijn mensen die moeten kiezen mee te gaan met de overstap of ander werk gaan zoeken.
Interview met Etienne Haneveld, bestuurder van FNV.
Sandd is een postbedrijf dat al een aantal jaren actief is in de postmarkt en het gaat nu overgenomen worden door PostNL?
Dat klopt. Er zijn ongeveer 11.000 postbezorgers die bij Sandd aan het werk zijn en die hebben al een aanbod gekregen om bij PostNL in dienst te komen. Dat is een behoorlijke operatie, want PostNL moet al die mensen zien te integreren in hun eigen logistieke systemen. En zover nu bekend weten wij dat er ongeveer 4.000 mensen van Sandd in dienst gaan komen bij PostNL.
Dat betekent dat er bijna 7.000 mensen niet bij PostNL aan het werk gaan. Wat gebeurt er met die mensen?
Die mensen werken voor zover wij ongeveer de roosters kennen twee dagen in de week. Sandd bezorgt ook twee dagen in de week. En kennelijk vinden zij het aanbod van PostNL niet passend. Dat heeft met name te maken met dat PostNL ook vijf dagen in de week bezorgt. Dus deze mensen zullen waarschijnlijk een andere baan gaan zoeken. En binnen de groep zitten een groot aantal pensioengerechtigden die bij Sandd aan het werk waren en die krijgen geen aanbod, want die hebben andere middelen om in hun levensonderhoud te voorzien. Het is een vrij gemêleerde groep die niet over gaat. Maar dat betekent niet gelijk dat we iedereen de werkloosheid inslaan.
Heb jij inzicht hoeveel mensen in Zwolle of in de regio Zwolle het betreft?
Nee, ik heb alleen maar de macrogegevens, dus Nederland-breed. Dat is zo’n beetje wat ik nu weet.
Er zijn een heleboel mensen die niet zijn ingegaan op het aanbod van de PostNL. Zijn de arbeidsvoorwaarden daar heel anders?
Ja, PostNL heeft een CAO met pensioenopbouw. Mensen hebben daar gewoon een reguliere arbeidsovereenkomst. Sandd heeft in het verleden ook gewerkt met zogenoemde overeenkomst van opdracht, wat naar onze mening schijnzelfstandigheid was. En men maakte ook gebruik van de vorm van stukloon waarbij wij nu ook zien en daar zijn wij ook nog niet mee klaar dat ze het minimumloon niet hebben gehaald. Dus wij gaan ons ook hard maken om het achterstallig salaris van die mensen weer goed te trekken. Daarvoor zullen we waarschijnlijk bij PostNL aan deur moeten kloppen. Maar de arbeidsvoorwaarden bij PostNL zijn echt wel anders en bij Sandd een stuk slechter is ons oordeel op dit moment.
De mensen die de overstap wel maken zouden er in principe wel op vooruit gaan bij PostNL?
Als het gaat over dat je voor gewerkte tijd ook betaalde tijd hebt, is het antwoord ja.
In de berichten staat dat PostNL veel strakker omgaat met werktijden. Heel veel mensen worden verplicht om op een zaterdag te gaan werken. Hoe staan jullie daarin?
Ja dat klopt. PostNL heeft de zogenoemde Universele Post Dienstverlening (UPD) waarbij zij verplicht werden, door de wettelijke plicht, iedere dag te bezorgen. Je kunt ook als groot post verspreider vragen of dat naar twee dagen kan dan mag dat ook maar PostNL moet wel vijf dagen in de week bezorgen. De maandag is er enkele jaren geleden eraf gegaan dat er op maandag niet meer bezorgd hoeft te worden. Dat had te maken het de dalende post volumes. Maar dinsdag tot en met zaterdag is de ‘normale’ werkweek van PostNL. Sandd bezorgt alleen op twee dagen en die proberen op die manier de krenten uit de pap te halen. Grote volumes proberen te positioneren op twee dagen. PostNL heeft de wettelijke plicht om vijf dagen te bezorgen.
Dus eigenlijk is het niet anders en je moet je je aanpassen als je verder wilt in dit vak.
Ja dat klopt. Toevallig had ik mijn eigen Sanddbezorger gesproken en hij zei dat hij niet ingaat op het aanbod van PostNL, omdat hij zijn eigen wijk niet kan houden. Maar PostNL kan niet iedereen zijn eigen wijk laten behouden. Dan zitten er nog steeds twee bezorgers op één wijk. Het is juist de bedoeling dat je wat verspreiding krijgt. En dat je in dat logistieke proces van PostNL een plekje gaat vinden. Dus het klopt dat PostNL het niet iedereen het naar de zin kan maken.
Jullie zijn een werknemersverbond, gaan jullie de mensen volgen die de overstap maken of het daar goed mee gaat?
Ja, met de mensen die zich bij ons gemeld hebben, met name met de naleving van het minimumloon. Je ziet nu meer dat die mensen loon naar werken willen. Wij krijgen weinig dossiers binnen van ‘Ik wil op de dinsdag en donderdag blijven bezorgen’ of dat soort zaken over roosters of wijken. Het gaat veel meer over de arbeidsvoorwaarden dan dat het gaat over de arbeidsinhoud. Wij gaan wel volgen, maar pas nu kennende zou er geen probleem zijn over het uitbetalen van de CAO salaris. Maar we hebben nog wel een ding lopen ten aanzien van het naleven van het minimumloon.
Is het niet vreemd dat je bij de rechtsopvolger van Sandd moet aankloppen om het achterstallige loon binnen te krijgen?
Ja, in principe wel. Wij hebben in eerste aanleg gesteld dat er sprake moet zijn van Wet Overgang en Onderneming. Dan gaan alle rechten en plichten over. PostNL wilde dat niet. Maar PostNL heeft wel toegezegd dat als er een claim ligt op het minimumloon, dan voelen zij zich verplicht om daar gehoor aan te geven. Die afspraak staat. Wij gaan wel PostNL daaraan houden als wij zien dat er mensen te kort zijn gedaan, dat PostNL dat hoort op te pikken.
Zijn jullie tevreden over dat het monopolie terug is bij PostNL?
Het gaat ons niet zo zeer over het monopolie, maar wel over de dramatische situatie die in de postmarkt is ontstaan. Want Sandd heeft tegenover zulke lage tarieven een dienstverlening aangeboden, dat daarmee niet eens het minimumloon gehaald is. En dat heeft ook druk gezet op de arbeidsvoorwaarden van PostNL. En heeft men dus letterlijk op tarieven de tent uitgevochten en de grootste slachtoffers daarvan zijn de gewone werknemers. Dus wij zijn wel blij dat er weer normale volle postzakken door één postbezorger in een wijk wordt bezorgd. En niet dat er twee mensen met een halve postzak een wijk in gaan. Wij denken ook dat met de daling in de brievenmarkt dit businessmodel geen haalbare kaart is. Dat gaat gewoon niet. Brieven dalen, pakjes stijgen. Het is de bedoeling dat er ook een transitie gaat plaats vinden, van brieven naar pakjes zodat de werkgelegenheid behouden wordt.
We zijn wel blij dat de gekte in deze markt nu voorbij is. En als er alsnog een nieuwe postaanbieder komt en zegt dat zij het wel kunnen of misschien nog wel beter. Dan is dat prima, maar dan geen concurrentie op arbeidsvoorwaarden. Dat moet niet meer kunnen.
