Afvaloverlast in Zwolle: Het college reageert op kritische vragen

Zwolle – De fracties van Swollwacht en de SP hebben het stadsbestuur stevig aan de tand gevoeld over het afvalbeleid in Zwolle. Overvolle containers, zwerfafval en gestegen kosten zorgen voor flinke frustratie bij bewoners. Maar hoe kijkt de gemeente hier zelf tegenaan? Het college geeft antwoord.

1. Deelt het college de zorgen over de afvalproblemen?

Swollwacht en de SP spreken van een “afvalbende” in de stad. Het college erkent dat er op sommige plekken problemen zijn, maar wijst erop dat het beleid werkt:

“Het ingevoerde tarief op restafval had als doel om de hoeveelheid te verbranden fijn restafval terug te dringen door betere scheiding van grondstoffen. Dit is effectief gebleken: er is 40% minder restafval, dus minder verbranding, meer hergebruik en lagere kosten.”

Toch erkent het college dat bijplaatsingen een probleem blijven, met name op specifieke locaties:

“We kunnen ons goed voorstellen dat inwoners een bijplaatsing niet plezierig vinden en dat het tot overlast kan leiden. Hoewel dit probleem al bestond vóór de invoering van het tarief, vinden we dit niet acceptabel. We werken daarom aan het beperken van bijplaatsingen en hebben een aantal hotspots inmiddels opgelost.”

2. Is het afvalbeleid houdbaar op de lange termijn?

Ja, zegt het college. De doelstelling van maximaal 100 kilo restafval per inwoner per jaar is binnen handbereik. In 2023 was dit 97 kilo per persoon, inclusief luiers en incontinentiemateriaal.

“De meeste inwoners houden hun grondstoffen steeds beter gescheiden van het restafval. Hierdoor daalt de hoeveelheid restafval en blijft de afvalstoffenheffing beheersbaar.”

3. Waarom kiest Zwolle voor bronscheiding en niet voor nascheiding?

Volgens de gemeente is nascheiding geen oplossing voor het probleem. De machines die pmd uit restafval kunnen sorteren, zijn nog niet goed genoeg en de capaciteit bij scheidingsinstallaties is beperkt.

“Gemeenten die zijn overgestapt op nascheiding zien dat ook andere grondstoffen minder goed worden gescheiden. Dit leidt tot meer restafval en een stijging van de afvalstoffenheffing.”

Bovendien, stelt het college, draagt bronscheiding bij aan bewustwording:

“Bronscheiding maakt zichtbaar hoeveel afval inwoners in huis halen. Dit helpt hen om bewuster om te gaan met afval en vermindert wegwerpgedrag.”

4. Heeft het college een te rooskleurig beeld geschetst van de afvaldumpingen?

Swollwacht en de SP stellen dat de gemeente keer op keer sprak van een tijdelijke piek in afvaldumpingen, terwijl de cijfers iets anders lieten zien. Het college ontkent dat het de situatie mooier heeft voorgesteld dan die is:

“Met de overstap naar het tarief op restafval hebben we gedragsverandering gevraagd van onze inwoners. Tegelijkertijd hebben we extra inzet toegevoegd van een BOA met een handveger. Dit leidt automatisch tot meer registraties, omdat er actiever wordt gehandhaafd en gemeld.”

De gemeente benadrukt dat afvaldumping niet volledig te voorkomen is, ook niet in steden zonder restafvaltarief.

5. Waarom is er minder inzet op schoonmaak en meer op handhaving?

Volgens het college is de inzet op stadsreiniging niet verminderd, maar is de aanpak veranderd.

“Er is extra inzet gepleegd met een extra BOA en handveger. Vanaf 2025 is deze inzet gestopt en omgezet naar meer inzet op afvalcoaching. De afvalcoaches richten zich op het gesprek met bewoners en zoeken per wijk naar oplossingen.”

De gemeente erkent dat handhaving alleen niet voldoende is:

“Bijgeplaatst afval is vaak een signaal dat er iets aan de hand is. Daarom zetten de afvalcoaches in op samenwerking met woningbouwcorporaties en wijkteams om gerichte oplossingen te vinden.”

6. Wat gaat de gemeente op korte termijn extra doen?

De gemeente zet in op drie pijlers:

• Meer preventie: Uitbreiding van de inzet van afvalcoaches.
• Opruimen en handhaven: Gerichte aanpak op hotspots.
• Aanpassingen in inzamelmethodes: Zo worden in de binnenstad en Diezerpoort pmd-zakken vervangen door verzamelcontainers.

Als het pmd niet te zwaar vervuild raakt, overwegen we op meer plekken verzamelcontainers te plaatsen. Dit zou het straatbeeld verbeteren, omdat inwoners niet meer hoeven te wachten op een inzameldag.

7. Is de stijging van de afvalstoffenheffing terecht?

Veel Zwollenaren klagen dat ze meer betalen terwijl de overlast niet afneemt. De gemeente wijt de stijging aan landelijke ontwikkelingen:

“Naast stijgende afvalbeheerkosten zijn ook belastingen op restafval toegenomen, zoals de verbrandingsbelasting en de CO2-heffing. Hier heeft de gemeente Zwolle geen invloed op.”

Toch stelt het college dat het nieuwe beleid heeft geholpen om de kosten te beperken:

“Zonder de invoering van het tarief op restafval zou de afvalstoffenheffing nóg hoger zijn geweest.”

8. Krijgen inwoners een schone stad terug voor hun geld?

Het college stelt dat de meeste wijken geen grote overlast ervaren en dat het afvalbeleid werkt.

“Uit de cijfers blijkt dat het overgrote deel van de inwoners goed uitkomt met de voorzieningen en dat het grootste deel van Zwolle geen grote overlast kent van bijplaatsingen.”

Toch erkent de gemeente dat er probleemlocaties zijn:

In Zwolle staan ongeveer 1.600 ondergrondse containers. Bij een deel kennen we uitdagingen en daar werken we actief aan het oplossen en voorkomen van bijplaatsingen.