Miljoenen extra voor ondergrondse parkeergarage bij provinciehuis Zwolle
Zwolle – De ondergrondse parkeergarage en mobiliteitshub bij het provinciehuis in Zwolle wordt een stuk duurder dan gepland. De kosten voor het project aan De Wezenlanden Noord lopen op van 45,4 naar 52,6 miljoen euro – een plus van 7,2 miljoen. Toch zet het Zwolse stadsbestuur door: de garage moet een sleutel worden in de manier waarop de stad met verkeer, parkeren en woningbouw omgaat.
Nieuwe ring, nieuwe manier van parkeren
De basis voor het plan werd al in 2021 gelegd, vertelt wethouder Gerdien Rots tijdens een persbijeenkomst in het informatiecentrum van De Wezenlanden. Toen besloot de gemeenteraad dat de buitering de nieuwe verkeersring van Zwolle wordt, terwijl de singels rond de binnenstad worden “opgewaardeerd” voor fietsers en voetgangers. De auto is daar straks slechts te gast.
Om dat mogelijk te maken, komen er ‘inprikkers’ vanaf de buitenring richting het centrum, die uitkomen op grote mobiliteitshubs: plekken waar automobilisten hun auto parkeren en verder gaan te voet, met de deelfiets of ander deelvervoer. Het Katwolderplein geldt al als voorbeeld; de hub bij het provinciehuis wordt de volgende grote stap. „We zijn bezig met een schaalsprong van Zwolle,” aldus Rots. „Met deze hub maken we ruimte in en rond de binnenstad voor extra woningen, meer groen en klimaatmaatregelen.”
Van 180 naar 600 woningen
Die extra woningen? Die komen er! Het projectgebied rond De Wezenlanden ondergaat een complete metamorfose. Waar eerder 180 sociale huurwoningen stonden, komen nu circa 600 woningen terug. Dat is meer dan eerst gepland: van 500 naar 600 doordat er meer ruimte ontstond door ondergronds parkeren.
Volgens ontwikkelaar Mark Broekhuizen (ontwikkelcombinatie Nijhuis/Explorius) is de woningnood daarbij een natuurlijk de belangrijkste drijfveer: „Vijf jaar geleden leefden we in een andere wereld. De druk op de woningmarkt is momenteel enorm. Hier komen nu meer dan 270 sociale huurwoningen, bijna 50 procent van het totaal, plus een fors deel middeldure huur en betaalbare koop.” De belangstelling is groot: zo’n 10.000 geïnteresseerden hebben zich al gemeld voor één van de 600 woningen laat Broekhuizen weten.
Bovenop de garage is naast ruimte voor nieuwe woonblokken, ook plek voor een groene verbinding tussen Park Wezenlanden en de stad, speelruimte, verblijfplekken en meer bomen en klimaatmaatregelen.
Architect Marcel Blom schetst een groen beeld: er worden weliswaar bomen gekapt, maar het gebied wordt uiteindelijk groener. In totaal verdwijnen 51 bomen, maar er komen nieuwe exemplaren en extra bomen voor terug, zodat het parkeerterrein juist boomrijker oogt. “De groene long vanaf het Park de Wezenlanden wordt doorgetrokken, via de Luttenbergstaat, tot aan de Singel”
Minder plekken voor bezoekers
De mobiliteitshub onder de Luttenbergstraat bestaat uit een ondergrondse parkeergarage met 426 parkeerplaatsen. Dat zijn er 24 minder dan in het oorspronkelijke ontwerp (450), een bewuste versobering om kosten te drukken. Voor bewoners zijn er volgens de gemeente voldoende plekken; voor bezoekers van de binnenstad juist minder dan eerst gepland.
Dat roept de vraag op hoe ‘volwaardig’ deze mobiliteitshub nog is voor stadbezoekers. Rots erkent dat er hier minder bezoekersplekken zijn, maar wijst op het totaalplaatje: „We hebben een volledig overzicht gemaakt van de parkeercapaciteit in de stad. Op dit moment zijn er ruim 2.500 plekken, met alle toekomstige mobiliteitshubs loopt dat op naar ruim 7.000. Deze hub is de eerste in een reeks, onder andere ook bij het Roelenkwartier.”
Volgens de wethouder gaat het dus om stadsbrede sturing: vanaf de ring wordt het verkeer straks dynamisch geleid naar de hub waar op dat moment plek is. Deze locatie is daar één, maar niet de enige schakel in.
‘Licht, overzicht en veiligheid’
In de garage zelf draait alles om sociale veiligheid. Er komen grote daglichtopeningen in het dak van de hub, zodat het ondergrondse deel geen donkere bunker wordt. De voetgangerszone wordt afgewerkt met rode baksteen en een glazen band scheidt auto’s en voetgangers, zodat altijd duidelijk is waar je heen moet.
„Daglicht is voor ons heel belangrijk om sociale veiligheid te bieden,” legt Blom uit. „Het moet één overzichtelijke ruimte zijn, zonder obstakels, waar je snel ziet waar je naartoe moet.”
De inrit komt direct aan de nieuwe rotonde te liggen, zodat automobilisten vanaf de ring vlot de garage in kunnen rijden.
Dikke rekening: 52,6 miljoen euro
De extra 7,2 miljoen euro aan kosten zijn volgens projectleider Jos Dijker het gevolg van een stapeling van factoren. “De kosten van de mobiliteitshub lopen op tot 52,6 miljoen euro doordat we te maken hebben met fors hogere bouw- en loonkosten, de technische uitdaging van bouwen ín de waterkering en een schaarse markt van gespecialiseerde aannemers,” zegt projectleider Jos Dijker. “Daar komen extra uitgaven bij voor de stroomaansluiting, aangepaste laadvoorzieningen en het verplaatsen van de inrit naar de nieuwe rotonde. We hebben het ontwerp wel versoberd—met minder parkeerplekken en een kleinere entreezone besparen we ruim 5 miljoen euro—maar een ondergrondse hub van deze omvang kun je simpelweg niet goedkoop bouwen.”
Gratis weekendparkeren afgelopen
Ok voor de bezoekers van de binnenstad ligt er straks een prijskaartje. Want het gratis parkeren bij het provinciehuis in het weekend verdwijnt. Het terrein, dat nu nog vaak wordt gebruikt door bezoekers van de binnenstad, gaat volledig op in het betaalde parkeerregime van de stad. Zaterdag en zondag voor niets parkeren en dan via de Luttenbergstraat de stad in wandelen, is er straks niet meer bij.
De gemeente wijst erop dat deze hub bedoeld is als onderdeel van één grote stedelijke parkeerexploitatie. De opbrengsten van parkeergarages en parkeerkaartjes, ook hier, worden gebruikt om de miljoeneninvestering in de parkeerhubs.
Luttenbergstraat 2–3 jaar dicht: „grote bouwput”
Ook de prijs die de directe omgeving betaalt, is fors. De Luttenbergstraat gaat tijdens de bouw twee tot drie jaar dicht voor doorgaand verkeer. De straat wordt een grote bouwput voor de aanleg van de ondergrondse parkeergarage, de bouwkuip en de nieuwe inrichting van het gebied.
„We weten dat dit veel gaat vragen van buurtbewoners, ondernemers en iedereen die deze route gewend is,” zegt Rots. „Daarom zijn we nu al in gesprek met de omgeving over omleidingen, bereikbaarheid en leefbaarheid tijdens de werkzaamheden.”
De afsluiting betekent dat verkeer langere tijd moet omrijden via andere routes in de wijk en over de ring. Ook voor fietsers en voetgangers komt er een aangepaste route rondom de bouwplaats.
Planning
De bouw van de hub start in 2027 en naar verwachting is deze in 2030 gereed
Zo ziet de nieuwe Hub eruit
De mobiliteitshub zelf telt twee ondergrondse lagen met in totaal 426 parkeerplekken. Het ontwerp draait om overzicht, licht en sociale veiligheid.
Een paar opvallende punten:
Entree bij de nieuwe rotonde
Automobilisten rijden vanaf de buitenring via de inprikker naar de Luttenbergstraat en draaien direct bij de rotonde de garage in.
Veel daglicht door glazen dak en lichtschachten
Boven maaiveld komen een soort “familie van objecten” in de groenzone langs de nieuwe woningen. Onder die objecten zitten daklichten en lichtschachten die daglicht diep de garage in brengen. Binnen zorgen glazen wanden voor doorkijk en overzicht.
Eén duidelijke voetgangerszone in rode baksteen
In de garage komt langs de parkeervakken een lange, open voetgangerszone. Die wordt afgewerkt met rode baksteen en is vanuit de parkeervakken zichtbaar door glazen stroken. Waar je ook parkeert, je loopt altijd naar diezelfde herkenbare zone en van daaruit naar de uitgangen.
Korte looplijnen, weinig kruisingen met auto’s
De opzet moet ervoor zorgen dat voetgangers zo min mogelijk de rijroutes van auto’s kruisen. Lange zichtlijnen en weinig obstakels moeten het gevoel van veiligheid vergroten.
Meer dan alleen parkeren
In de hub komen ook pakketkluizen, deelfietsen, deelauto’s, een openbaar toilet en een voorzieningenplint. De gemeente noemt de hub nadrukkelijk een plek waar verschillende vormen van mobiliteit samenkomen, niet zomaar “een parkeerkelder”.
